Portekiz'de Politika ve Siyaset

Portekiz'de Politika ve Siyaset Yapısı Nasıldır?

Portekiz, üniter yarı başkanlık temsilcisinin yönettiği demokratik bir cumhuriyet rejimine sahiptir. Portekiz’de çok partili sistem vardır. Portekiz Başbakanı, hükümetin de başkanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz Cumhurbaşkanı, devletin başıdır ve birçok önemli siyasi yetkiye sahiptir. Portekiz’de yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kuruluna aitken yasama gücü hükümet ve Cumhuriyet Meclisine aittir. Portekiz’de yargı yasama ve yürütme organlarından bağımsız işlemektedir, bağımsız mahkemeler aracılığıyla sağlanmaktadır.

Portekiz iktidarına 1974’den beri Sosyalist Parti ve Sosyal Demokrat Parti hakimdir ve bazı dönemlerde CDS-Halk Partisi de iktidarda yer almıştır. Portekiz Cumhuriyet Meclisinde iktidar partileri olarak 108 milletvekili ile en fazla koltuğa sahip parti Sosyalist Parti’dir ve ikinci sırada 79 milletvekili ile Sosyal Demokrat Partisi gelmektedir.

Portekiz Cumhuriyet Meclisinde muhalefet partileri olarak 19 milletvekili ile Sol Blok, 10 milletvekili ile Komünist Parti, 5 milletvekili ile CDS-Halk Partisi ve 3 milletvekili ile Halk-Hayvanlar-Doğa Partisi bulunmaktadır.

Portekiz Meclisindeki partilerin koltuk dağılımına bakıldığında en çok destek alan partilerden olan Sosyalist Parti; sivil özgürlükleri, demokrasiyi, sosyal milliyetçiliği, sosyalizmi ve laikliği savunduğundan halkın büyük çoğunluğunun bu ideolojileri desteklediği görülmektedir. İktidarda Sosyalist Parti ile koalisyon halinde olan ve en çok halk tarafından desteklenen parti olan Sosyal Demokrat Parti’nin ideolojisi liberal muhafazakarlıktır. Bu yüzden Portekiz halkının genel siyasi görüşünü en iyi yansıtan siyasi fikir de liberal muhafazakarlıktır.

Portekiz’de Başbakan Nasıl Seçilir?

Portekiz Başbakanı, Portekiz Cumhurbaşkanı tarafından atanmaktadır ve Portekiz Cumhurbaşkanı, başbakan atarken Portekiz Meclisindeki diğer partilerinde görüşünü almaktadır. Seçilen Portekiz Başbakanının görev yapabileceği dönem sayısında herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.

Portekiz Başbakanı Antonio Costa’dır ve Portekiz’deki 13. başbakandır.

Portekiz Başbakanı, hükümet başkanı olarak görev yapmaktadır ve bundan dolayı da bakanların eylemlerini yönetmekle sorumludur. Diğer devlet organlarına karşı Portekiz Hükümetini temsil eden Portekiz Başbakanı, Parlamentoya karşı sorumludur ve Portekiz Cumhurbaşkanını bilgilendirmek zorundadır.

Portekiz Başbakanı Kimdir?

Portekiz Başbakanı, Antonio Costa’dır. Antonio Costa, 26 Kasım 2015’de Portekiz Cumhuriyeti’nin 13. başbakanı olarak seçilmiştir. 17 Temmuz 1961 doğumlu olan Antonio Costa, Sosyalist Parti’den aday olarak başbakan seçilmiştir.

Portekiz Cumhurbaşkanı Kimdir?

Portekiz Cumhurbaşkanı, Marcelo Rebelo de Sousa’dır. Marcelo Rebelo 12 Aralık 1948’de doğmuş, 9 Mart 2016 tarihinde Portekiz Cumhurbaşkanı olarak göreve başlamıştır.

Portekiz Ulusal Meclisinde Hangi Partiler Vardır?

Portekiz Ulusal Meclisindeki partiler aşağıda listelenmiştir.

  • Sosyalist Parti (PS): 19 Nisan 1973 tarihinde kurulan ve 1 Şubat 1975 tarihinde yasallaşan en güçlü Portekiz sol partilerindendir. Başkanı Carlos Cesar olan Sosyalist Parti’nin ideolojisi sosyal demokrasidir. Sosyal Demokrat Partisi ile iktidarda bulunan Sosyalist Partisi, mecliste 108 milletvekili ile en çok koltuğa sahip olan partidir.
  • Sosyal Demokrat Parti (PSD): 6 Mayıs 1974 tarihinde Francisco Sa Carneiro tarafından kurulan Sosyal Demokrat Partisi’nin başkanı Rui Rio’dur. Portekiz Meclisinde en güçlü sağ partilerden olan Sosyalist Parti, Sosyalist Parti ile iktidarda bulunmaktadır. Sosyalist Parti’nin ideolojisi liberal muhafazakarlıktır.
  • Sol Blok (BE): 24 Mart 1999 tarihinde kurulan siyasi topluluk; Popüler Demokratik Birliği (UDR), Devrimci Sosyalist Parti (PSR) ve Siyaset XXI partilerinin birleşimidir. Siyasi pozisyon olarak solu temsil eden Sol Blok; demokratik sosyalizm, sol popülizm, sol demokrasi, feminizm fikirleri savunmaktadır.
  • Portekiz Komünist Partisi (PCP): 6 Mart 1921’de kurulan ve 26 Aralık 1974’de yasallaşan Portekiz Komünist Partisi, komünizm ve Marksizm-Leninizm ideolojilerini savunan sol partidir. Aşırı sol siyasi pozisyon olarak tanımlanan Portekiz Komünist Parti, meclisteki güçlü muhalefet partilerindendir ve kollektif liderlik sistemiyle yönetilmektedir.
  • CDS-Halk Partisi (CDS-PP): 19 Temmuz 1974’de kurulan ve 13 Ocak 1975’de yasallaşan Halk Partisi’nin başkanı Francisco Rodrigues dos Santos’dur. Halk Partisi’nin savunduğu ideoloji, muhafazakarlık ve Hristiyan demokrasisidir.
  • İnsanlar-Hayvanlar-Doğa Partisi (PAN): 22 Mayıs 2009’da kurulan İnsanlar-Hayvanlar-Doğa Partisi; çevreciliği, LGBT haklarını, kadın haklarını, hayvan refahını savunan sosyalist ilerici bir partidir ve kollektif liderlik ile yönetilmektedir.
  • Ekolojist Parti “Yeşiller” (PEV): 19 Mayıs 1982 tarihinde kurulan Yeşiller Partisi ilk Portekiz ekolojist partisidir. Önderi Heloisa Apolónia’dır ve solu temsil eden Yeşiller Partisi, Komünist Parti ile ittifaktır.
  • Chega (CH): 9 Nisan 2019’da kurulan başkanlığını Andre Ventura ve Diego Pacheco de Amorim’in yaptığı yeni nesil sağ partisidir, ulusal ve sosyal muhafazakarlığı savunmaktadır.
  • Liberal Girişimi (IL): 13 Aralık 2017’de kurulan liberalizmi savunan sağ partidir ve başkanlığını João Cotrim de Figueiredo yapmaktadır.

Portekiz Meclisinde 9 parti bulunmaktadır.

Portekiz Meclis Yapısı Nasıldır?

Portekiz ulusal hükümetinin dört ana yasama organı vardır, Portekiz yasama organlarını cumhurbaşkanlığı, başbakan, Bakanlar Kurulu ve Cumhuriyet Meclisi (parlamento) oluşturmaktadır. Portekiz Cumhuriyet Meclisi, tek tip meclis yapısına sahiptir.

Cumhuriyet Meclisinin başkanlığını 23 Ekim 2015’den beri Sosyalist Parti’den Eduardo Ferro Rodrigues üstlenmektedir ve başkan yardımcıları Edite Estrela (PS), Fernando Negrão (PSD), José Manuel Pureza (BE) ve António Filipe (PCP)’dir. Portekiz Cumhuriyet Meclisi, başkan ve başkan yardımcısı dışında temsil sistemine göre genel oyla seçilen 230 milletvekilinden oluşmaktadır. Cumhurbaşkanı, meclisi feshetmedikçe ve yeni seçim çağrısı yapılmadığı sürece milletvekilleri 4 yıl süre ile görev yapmaktadırlar.

Cumhuriyet Meclisi; güvensizlik oyu ile hükümeti görevden alma, ülkenin yasalarını değiştirme, geniş yasama yetkileri, bütçe tasarısı, vergi ve kredi kontrolü, uluslararası antlaşmaları onaylama, savaş veya barış durumlarında cumhurbaşkanının kararını onaylama veya reddetme gibi önemli yetkilere sahiptir. Anayasa Mahkemesi’nin on üç üyesinden onu, Danıştay’ın on altı üyesinden yedisini ve önemli devlet kurumlarındaki birçok üye atamalarını Cumhuriyet Meclisi yapmaktadır.

Portekiz Parlamentosu Görevi Nedir?

Portekiz Parlamentosu, Cumhurbaşkanı ile birlikte anayasal egemen gücün seçilmiş iki organından biridir. Portekiz Parlamentosu’nun anayasal görevi, tüm Portekiz vatandaşlarını temsil eden bir meclis olmasıdır. Portekiz Parlamentosu, hükümetin kurulmasında en etkili olan merci ve yürütülmesinde hesap verilen bir yasama organıdır.

Portekiz Parlamentosu, hükümetin teşkilatı ve işleyişi ile ilgili konular hariç tüm yasama yetkilerinde söz sahibidir.

Portekiz Parlamentosu; başkan, başkan yardımcıları ve 230 milletvekilinden oluşmaktadır. Portekiz Parlamentosu en az 180 en fazla 230 üyeden oluşmalıdır. Portekiz Parlamento üyeleri, seçim bölgelerinde partilerin belirlediği listelerden halk oylamasına göre seçilmektedir.

Portekiz Parlamentosu milletvekillerinin görev süresi dört yıl sürmektedir. Portekiz Parlamentosu’nda görev alacak milletvekilinin 18 yaşından büyük olması gerekmektedir ve hakim, aktif askeri personel, diplomat gibi meslek dallarından olmaması gerekmektedir.

Portekiz’de Kaç Bakanlık Vardır?

Portekiz’de 16 bakanlık bulunmaktadır.

Portekiz’de bulunan bakanlıklar aşağıda listelenmiştir.

  • Dışişleri Bakanlığı: 26 Kasım 2015’den beri Augusto Santos Silva, Dışişleri Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’in dış politikasını belirleyen bakanlıktır.
  • Maliye Bakanlığı: 15 Haziran 2020’den beri Joao Leao, Maliye Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’in ekonomik politikalarını belirleyen ve uygulanmasını sağlayan bakanlıktır.
  • Milli Savunma Bakanlığı: 15 Ekim 2018’den beri João Gomes Cravinho, Milli Savunma Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’in olağan bir savaş durumunda personel, istihbarat, harekât ve teşkilatını sağlayacak olan bakanlıktır.
  • İçişleri Bakanlığı: 21 Ekim 2017’den beri Eduardo Cabrita, İçişleri Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’in iç güvenliğini korumak ve kamu düzenini sağlamakla görevli bakanlıktır.
  • Adalet Bakanlığı: 26 Kasım 2015’den beri Francisca Van Dunem, Adalet Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’de öngörülen mahkemeleri açma, yetkilendirme ve işleyişini kontrol eden, Portekiz adaletini sağlayan bakanlıktır.
  • Ekonomi Bakanlığı: 15 Ekim 2018’den beri Pedro Siza Vieira, Ekonomi Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz ekonomik politikalarını hazırlayan, gelir ve gider dengesini kuran bakanlıktır.
  • Kültür Bakanlığı: 26 Kasım 2015’den beri Graça Fonseca, Kültür Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’in milli, manevi, tarihi, kültürel ve turistik değerlerini inceleyen, araştıran ve gelişimini sağlayan bakanlıktır.
  • Bilim, Teknoloji ve Yüksek Eğitim Bakanlığı: 26 Kasım 2015’den beri Manuel Heitor; Bilim, Teknoloji ve Yüksek Eğitim Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’de yükseköğrenimin sınırlarını belirleyen ve gelişmesi için çalışmalar yapan bakanlıktır.
  • Milli Eğitim Bakanlığı: 26 Kasım 2015’den beri Tiago Brandão Rodrigues, Milli Eğitim Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’de gençlerin ihtiyaçlarına göre eğitim programları geliştiren bakanlıktır.
  • Çalışma, Dayanışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı: 26 Kasım 2015’den beri José António Vieira da Silva; Çalışma, Dayanışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’de istihdam programlarını hazırlayan, ihtiyaç sahiplerine uygun yardım kampanyaları düzenleyen ve yardımların ulaşmasını sağlayan bakanlıktır.
  • Sağlık Bakanlığı: 15 Ekim 2018’den beri Marta Temido, Sağlık Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’de sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine katkı sağlayan ve sağlık hizmetlerine herkesin ulaşmasını sağlayan bakanlıktır.
  • Planlama ve Altyapı Bakanlığı: 18 Şubat 2019’den beri Nelson de Souza, Planlama ve Altyapı Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’in mimari yapısının geliştirilmesi için çalışmalar yapan bakanlıktır.
  • Altyapı ve Konut Bakanlığı: 18 Şubat 2019’den beri Pedro Nuno Santos, Altyapı ve Konut Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’de altyapı çalışmalarını denetleyen ve Portekiz halkının ihtiyaçlarına yönelik çalışmalar geliştiren bakanlıktır.
  • Çevre ve İklim Eylem Bakanlığı: 26 Kasım 2015’den beri João Pedro Matos Fernandes, Çevre ve İklim Eylem Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’de sürdürülebilir kalkınma, iklim, enerji, geçişi ve biyolojik çeşitlilik konularında çalışmalar yapan bakanlıktır.
  • Tarım Bakanlığı: 26 Kasım 2015’den beri Luis Capoulas Santos, Tarım Bakanı olarak görev yapmaktadır. Portekiz’de tarım sektörünün geliştirlmesi ve tarım politikalarının oluşturulması için çalışmalar yürüten bakanlıktır.
  • Deniz Bakanlığı: 26 Kasım 2015’den beri Ana Paula Vitorino, Deniz Bakanı olarak görev yapmaktadır.

Portekiz Hükümeti Görevleri Nelerdir?

Portekiz hükümetinin görevleri aşağıda listelenmiştir.

  • Bakanlar Kurulunun başkanlığını üstlenmek
  • Bakanları seçmek ve görevden uzaklaştırılması gereken bakanların teklifini cumhurbaşkanına götürmek
  • Bakanların görev ve sorumluluklarını yönetmeliğe uygun uygulamalarını sağlamak
  • Yasa tasarılarını meclise sunmak
  • Kararname çıkarmak
  • Kanunların uygulanmasına kolaylık sağlayan yönetmelik çıkarmak
  • Avrupa Birliği’nde Portekiz’i temsil etmek
  • Portekiz Cumhuriyet Meclisinden güvenoyu istemek
  • Sosyal ve ekonomik konseylere başkanlık etmek ve yönetmek
  • Kabul edilen ya da kabul edilecek genel politikaları takip etmek
  • Diğer ülkelerle anlaşmalar yapmak
  • Önemli devlet makamlarını kapsayan idari alanlarda kararlar almak

Portekiz’de Seçimler Kaç Yılda Bir Yapılır?

Portekiz’de parlamento seçimleri dört yılda bir yapılmaktadır. Portekiz İlçe Meclisi ve Belediye Meclisi seçimleri de dört yılda bir kez olmak üzere genel seçimle aynı gün yapılmaktadır. Portekiz’de cumhurbaşkanı, beş yılda bir halk tarafından seçilmektedir.

Portekiz Halkının Genel Siyasi Görüşü Nasıldır?

Portekiz halkının siyasi görüş dağılımı, en son seçim olan 24 Ocak 2021 Portekiz Cumhurbaşkanlığı seçimleri yorumlandığında, halkın %60’ının Sosyal Demokrat Parti ve Halk Partisi koalisyonunu desteklediği, %12’sinin İnsanlar-Hayvanlar-Doğa Partisi’ni desteklediği, %11’inin ÇEGA Partisi’ni desteklediği ve %10’un altında kalan ve destek gören partilerin Portekiz Komünist Partisi, Ekolojist Partisi “Yeşiller”, Sol Blok, Sosyalist Alternatif Hareket ve Liberal Girişim partilerinin olduğu görülmektedir.

Portekiz halkının siyasi görüşünün, son cumhurbaşkanlığı seçimlerinden yola çıkarak Sosyal Demokrat Parti ve Halk Partisi üzerinde toplandığı görülmektedir. Portekiz siyasi seçimlerinden yola çıkılarak Portekiz nüfusu siyasi görüşüne bakıldığında halkın daha çok liberal muhafazakarlık ve sosyal demokrasi siyasi görüşlerini benimsediği görülmektedir.

Portekiz’e Gitmek İsteyenlerin Siyasi Görüşüne Bakılır mı?

Portekiz’e gitmek isteyenlerin siyasi görüşüne bakılmamaktadır.

Portekiz halkı için tehlike oluşturacak bir siyasi görüşten dolayı sabıka kaydına sahip olunmadığı sürece Portekiz Vizesi başvurusunda bulunurken siyasi görüş dikkate alınmamaktadır.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: