İsrail Tarihi

İsrail Tarihi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Kutsal topraklar olarak tanınan İsrail ülkesi, Yahudi halkının doğduğu yer olarak bilinmektedir. İsrail tarihi geçmişi ile her zaman önemli olaylara tanıklık etmiş bir ülkedir. İsrail, 19.yy’ın sonlarına doğru Yahudilere yapılan zulümler, Balfour Deklarasyonu ve I.Dünya Savaşı ile şekillenen tarihe sahiptir. 19.yy’ın sonlarına doğru Avrupa’daki Yahudilere karşı yapılan zulümler, Siyonist hareketinin ortaya çıkmasına sebep olmuştur ve Filistin olarak bilinen bölgede Yahudilere ait bir vatan kurulmasına yönelik uluslararası destek artmaya başlamıştır.

İsrail Devleti, 1948’de kurulmuştur ve dünyanın ilk Yahudi devletidir. İsrail toprakları, tarihi boyunca birçok imparatorluğun egemenliği altına girmiştir ve geçmişten günümüze kadar İsrail toprakları siyasi önem arz eden topraklar olmuştur.

İsrail Halkı Kimlerdir?

İsrail halkı, İsrailoğullarının soyundan gelmektedir. İlk İsrailoğulları MÖ 1200 ve MÖ 950 yılları arasında yaşamıştır. İsrail'deki en büyük azınlık grup %75 oranındaki Yahudilerdir. Yahudilerden sonra İsrail’de yaşayan diğer etnik gruplar ise %20 oranında Araplar ve %5 oranında diğer azınlıklardır. 2022 yılında İsrail’de yaşayan Yahudilerin sayısı yaklaşık 9 milyondur. İsrailliler, İsrail’in yanısıra ABD, Kanada, Meksika gibi ülkelerde de yaşamaktadır.

İsrail Tarihinde Öne Çıkan 10 Olay Nedir?

İsrail tarihinde öne çıkan 10 olay aşağıda listelenmiştir.

  • 14 Mayıs 1948: İsrail Devleti resmi olarak kurulmuş ve tanınmıştır.
  • 15 Mayıs 1948: İsrail Devletinin bağımsızlık savaşı başlamıştır ve Ocak 1949’da sona ermiştir.
  • 25 Ocak 1949: İsrail Devletinin ilk ulusal seçimleri yapılmıştır.
  • Mayıs 1950: 113.000 Iraklı Yahudi, Ali Baba Operasyonu ile İsrail’e göç ettirilmiştir.
  • Eylül 1950: 47.000 Yemenli Yahudi, Sihirli Halı Operasyonu ile İsrail’e göç ettirilmiştir.
  • 5-10 Haziran 1967: İsrail ile Arap komşuları arasında 6 Gün Savaşı geçmiştir ve savaş 6 gün sürmüştür. 6 Gün Savaşı sonrasında İsrail, topraklarını yaklaşık 4 kat genişletmiştir.
  • Kasım 1984: Musa Operasyonu ile 7000 Etiyopyalı Yahudi İsrail’e göç ettirilmiştir.
  • 2006: İsrail ve Lübnan arasında II. Lübnan Savaşı başlamıştır.
  • 2008: İsrail, kendini savunmak amacını öne sürerek Gazze’de Hamas'a karşı kısa süreli bir savaş başlatmıştır.
  • 2011: İsrail, yakalanan İsrail askeri Gilad Şalit’in serbest bırakılması karşılığında 1000’den fazla Filistinli mahkumu serbest bırakmıştır.

İsrail Tarihi Hangi Dönemlere Ayrılır?

İsrail tarihinin dönemleri aşağıda listelenmiştir.

  • Erken dönem İsrail tarihi
  • Roma dönemi İsrail tarihi
  • İslamiyet dönemi İsrail tarihi
  • Osmanlı dönemi İsrail tarihi
  • 20. yüzyıl İsrail tarihi

Erken Dönem İsrail Tarihi Olayları Nelerdir?

Erken Dönem İsrail Tarihi Olayları Nelerdir?
Erken Dönem İsrail Tarihi Olayları Nelerdir?

Erken Dönem İsrail tarihi MÖ 1200 yılından MÖ 538 yılına kadar olan olayları kapsamaktadır. Antik İsrail'in inancı ve tarihi ilk İsrailoğulları zamanında ortaya çıkmıştır. Eski dönem İsrail tarihine ait 1.5 milyon yıl öncesine ait bulgular Celile Denizi yakınlarındaki Ubeidiya’da bulunmuştur. İsrail’de bulunan El Tabun ve Es Skhul sıradağlarında ilk modern insan ve ilkel insan kalıntıları bulunmuştur.

MÖ 1200 ve MÖ 950 yılları arasında İsrail topraklarında yaşayan insanlar çiftçilik ve hayvancılıkla geçimlerini sağlamıştır. İsrail’in erken dönem tarihinde İsrailliler değiş tokuş ile alışveriş yapmışlardır. İsrail ve Yahuda krallıkları tarihi MÖ 1200 ve MÖ 576 yılları arasını kapsamaktadır. MÖ 930’larda, İsrail krallığı, güneyde Yahudi krallığı ve kuzeyde İsrail krallığı olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Roma Döneminde İsrail’deki Tarihi Olayları Nelerdir?

Roma Döneminde İsrail’deki Tarihi Olayları Nelerdir?
Roma Döneminde İsrail’deki Tarihi Olayları Nelerdir?

Roma dönemi İsrail tarihi, Hristiyanlık öncesi ve sonrası olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Hristiyanlık öncesi Roma MÖ 64 ve MÖ 324 yılları arasını kapsamaktadır. Yehuda, Roma tarafından işgal edilerek bir Roma şehri yapılmıştır ve MÖ 66 yılında Yahudiler ayaklanarak yeni krallıklarına İsrail adını vermiştir.

MÖ 132’den 134’e kadar devam etmiş olan Bar Kohba isyanı Hristiyanlar tarafından desteklenmemiştir ve Bar Kohba isyanı Romalıları zor durumda bırakmıştır. Bar Kohba isyanında Hristiyanların Yahudilere karşı olan tutumunun sonucu olarak Yahudiler, Hristiyanlığı ayrı bir din olarak kabul etmeye başlamıştır.

Hristiyanlık sonrası İsrail tarihinde Hristiyanlık resmi din olarak kabul edilmiştir ve Yahudilerin Kudüs’te yaşaması yasaklanmıştır. Son Bizans-Sasani savaşı sırasında Bizans’tan kaçan Yahudiler Baltık bölgesine ve Hazar Kağanlığına yerleştirilmiştir.

İslamiyet Döneminde İsrail’deki Tarihi Olayları Nelerdir?

İslamiyet Döneminde İsrail’deki Tarihi Olayları Nelerdir?
İslamiyet Döneminde İsrail’deki Tarihi Olayları Nelerdir?

İslamiyet dönemi İsrail’in, 636-1096 yılları arasında Arap egemenliği altına girmesi ile başlamıştır. Emevi halifesi Abdülmelik, Tapınak Dağı’nda bulunan Kubbetüs Sahra’yı inşa ettirmiştir. Yahudilere göre Kubbetüs Sahra’da Başlangıç Taşı bulunmaktadır. 705 yılında İsrail topraklarında, Mescidi Aksa yaptırılmıştır.

İsrail topraklarında Memluk hakimiyeti 13. yüzyıldan 1517 yılına kadar sürmüştür. Memluk Sultanı Baybars Filistin’i fethettikten sonra Yahudilerin kutsal mekanı olan Makpela Mağarasında ibadet etmesi yasaklanmıştır. 1290 yılında Yahudilerin İngiltere’de, 1306 yılında ise Fransa’da yaşamaları yasaklanmıştır. İspanya’da Yahudi cemaatlerine karşı katliamlar başlamıştır ve İtalya’da Yahudiler gettolarda yaşamaya zorlanmışlardır.

Osmanlı Dönemi İsrail’deki Tarihi Olayları Nelerdir?

İslamiyet Döneminde İsrail’deki Tarihi Olayları Nelerdir?
İslamiyet Döneminde İsrail’deki Tarihi Olayları Nelerdir?

İsrail’de Osmanlı egemenliği 1516 yılından 1917 yılına kadar sürmüştür. Filistin 1516 yılında I. Selim tarafından işgal edilmiştir. 1648-1654 yılları arasında Ukrayna'da gerçekleşen Hmelnitski Ayaklanması sonucunda sağ kalan Yahudiler İsrail’e göç etmiştir. 1660 yılında İsrail’de yaşayan Yahudiler Safed Yıkımı olayında katledilmiştir. I.Dünya Savaşı’ndan sonra Osmanlı Devleti’nin İsrail toprakları üzerindeki egemenliği sona ermiştir.

20. Yüzyılda İsrail’deki Önemli Olaylar Nelerdir?

1917-1920 yılları arasında İsrail, Osmanlı Devleti’nin himayesinden çıkmıştır ve İsrail toprakları, İngilizlerin, Fransızların ve Arapların işgal tehditleri ile karşı karşıya kalmıştır. İsrail Devleti tarihi 1917’den 1920’ye kadar Fetret Devrini yaşamıştır.

1920-1948 yılları arasında Filistin toprakları İngiliz sömürgesi altına girmiştir. Filistin’in İngiliz mandası olması 1922 yılında Milletler Cemiyeti tarafından onaylanmıştır. 1933 yılında Nazi baskısından kaçmayı başaran Yahudiler Filistin topraklarına göç etmeye başlamıştır ve 1923-1938 yılları arasında Filistin’e yaklaşık 250.000 Yahudi gelmiştir.

Avrupa’da Yahudilere yapılan zulümler artmaya başlamıştır ve 1937 yılında Polonya’da Yahudiler dışlanmaya başlamıştır. Filistin’de 1936-1939 yılları arasında İngiliz sömürgeciliğine son vermek amacıyla isyanlar ve ayaklanmalar başlamıştır. 1948 yılında Birinci Arap İsrail Savaşı patlak vermiştir. Birinci Arap İsrail Savaşı’na katılan devletler; Mısır, Suriye, Irak, Ürdün ve Suudi Arabistan’dır.

1948 yılında Filistin’de İngiliz manda rejimi bittikten sonra İsrail bağımsızlık Savaşı başlamıştır. 25 Ocak 1949’da İsrail’de ilk ulusal seçimler yapılmıştır. 1949 yılında İsrail; Lübnan, Mısır ve Suriye ile ateşkes antlaşmaları yapmıştır. 1967 yılında Altı Gün Savaşı olmuştur ve Altı Gün Savaşı sonucunda İsrail, topraklarını genişletmiştir; 2006 yılında ise II.Lübnan Savaşı başlamıştır.

İsrail Devleti Ne Zaman Kurulmuştur?

İsrail kuruluş tarihi 14 Mayıs 1948’dir.

Türkiye İsrail'i Ne Zaman Tanımıştır?

Türkiye, İsrail’i 1949 Mart ayından itibaren tanımaya başlamıştır.

İsrail Bayrağı Ne Zaman Kabul Edilmiştir?

İsrail bayrağı, iki yatay mavi şerit arasındaki beyaz zemin üzerinde bir yıldız sembolünden oluşmaktadır. İsrail bayrağında beyaz renk aydınlık ve barışı, mavi renk güven ve sadakati sembol etmektedir.

Günümüzde İsrail’in resmi olarak kullandığı bayrak 1891 yılında Siyonist Hareketi bayrağı için tasarlanmıştır. İsrail bayrağı, İsrail Devleti kurulduktan 5 ay sonra 28 ekim 1948’de kabul edilmiştir.

Altı Gün Savaşı Nedir?

Altı Gün Savaşı, İsrail ve Arap komşu devletleri arasında olmuştur. İsrail; Mısır, Ürdün ve Suriye tarafından sınırlarının azaltıldığını iddia ederek Altı Gün Savaşı’nı başlatmıştır. İsrail Mısır Savaşı sırasında Mısır, Sahra Çölü’nü kaybetmiştir. Altı Gün Savaşı İsrail ele geçirdiği yerler ;Sina Yarımadası, Golan Tepeleri, Gazze ve Batı Şeria topraklarıdır.

İsrail Golan Tepeleri Ne Zaman İşgal Edildi?

İsrail, Golan Tepelerini 9 Haziran 1967’de işgal etmiştir.

Filistin İsrail Savaşı Ne Zaman Başlamıştır?

İsrail-Filistin çatışması 20. yüzyılın ortalarından itibaren başlamıştır ve dünyanın en kalıcı çatışmalarından birisidir. Filistin meselesi ve Arap İsrail savaşları, Filistin İsrail Savaşı’nın temel sebepleridir. İsrail Filistin Savaşı 1948 yılında başlamıştır ve İsrail’in Batı Şeria ve Gazze’yi işgali 55 yıl sürmüştür.

İsrail'in Yakın Tarihinde Yaşanan Gelişmeler Nelerdir?

2000 yılında İsrail, Güney Lübnan’dan çekilmeye başlamıştır. 2001-2006 yılları arasında İsrail’de Sharon hükümeti vardı.İsrail Mart 2022’de, Savunma Kalkanı Harekatını başlatıldı ve Batı Şeria çevresinde bir duvar inşa edildi. Sharon Hükümeti, İsrail’i kuraklıktan korumak amacıyla tuzdan arındırma tesislerini inşa ettirdi.

2006-2009 yılları arasında İsrail Olmert hükümeti tarafından yönetildi. Tarih boyunca İsrail siyaseti alanında ciddi sarsılmalar olmuştur. 12 Temmuz’da Hizbullah Lübnan’dan İsrail’ saldırmıştır ve İsrail kasabaları bombalanmıştır.

2009-2021 yılları arasında İsrail, II.Netanyahu hükümeti tarafından yönetilmeye başlamıştır. 14 Temmuz 2011’de İsrail tarihinin ekonomik sebeplerden kaynaklanan en büyük protestosu başlamıştır. Günümüzde ise İsrail, Bennett ve Lapid hükümeti tarafından yönetilmektedir.

2006’daki İsrail Lübnan Savaşı Nedir?

İsrail Lübnan Savaşı 12 Temmuz 2006-8 Eylül 2006 tarihleri arasında olmuştur. Lübnan İsrail Savaşı, Lübnan’da yerleşmiş olan Hizbullah örgütünün 12 Temmuz 2006 yılında 2 İsrailli askeri kaçırması ve 8 İsrail askerini öldürmesi ile başlamıştır.

2006 Lübnan İsrail Savaşı’nda kazanan taraf olmamıştır ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin aldığı karar ile Lübnan ve İsrail silahları bırakmıştır. İsrail Lübnan Savaşı bitmiş olmasına rağmen İsrail 7 Eylül 2006 tarihine kadar Lübnan’a uyguladığı ablukayı kaldırmamıştır.

İsrail Tarihi Filmleri Nelerdir?

İsrail Tarihi Filmleri Nelerdir?
İsrail Tarihi Filmleri Nelerdir?

İsrail tarihi filmleri aşağıda listelenmiştir.

  • Farewell Baghdad: 2013 yapımı film olan Farewell Baghdad’ın yönetmeni Nissim Dayan’dır. Daniel Gad, Yigal Naor ve Uri Gavriel, Farewell Baghdad filminin başrolleridir.
  • Berlin Jerusalem: 1989 yapımı film olan Berlin Jerusalem’in yönetmeni Amos Gitai’dir. Lisa Kreuzer, Rivka Neumann ve Markus Stockhausen, Berlin Jerusalem filminin başrolleridir.
  • Himmo, King of Jerusalem: 1987 yapımı Himmo, King of Jerusalem, Amos Guttman tarafından yönetilmiştir ve başroller arasında Alona Kimhi ve Amos Lavi yer almaktadır.
  • Esther: 1986 yapımı film olan ve Amos Gitai tarafından yönetilmiş olan Esther’in başrol oyuncuları Simone Benyami ve Zare Vartanian’dır.

İsrail tarihi filmlerinin konusu genellikle İsraillilerin Avrupa’da gördüğü zulümler hakkındadır. İsrail sineması terimi 1949’de İsrail’in resmi olarak kurulmasından itibaren etkindir ve İsrail’in sinema arşivi olarak bilinen Tel Aviv Sinematek 12 Mayıs 1973’te açılmıştır.

İsrail'de Gezilmesi Gereken Tarihi Yerleri Nelerdir?

İsrail'de Gezilmesi Gereken Tarihi Yerleri Nelerdir?
İsrail'de Gezilmesi Gereken Tarihi Yerleri Nelerdir?

İsrail tarihi yerleri aşağıda listelenmiştir.

  • Dormition Manastırı
  • Müjde Kilisesi
  • Tel Aviv Sanat Müzesi
  • Lut Gölü
  • Ulusal İz
  • Zion Dağı
  • Timna Vadisi
  • Masada
  • Bab Tapınağı

Köklü bir tarihe sahip olan İsrail’de eski Roma dönemine ait kalıntılara rastlamak mümkündür ve ülke tarihi İsrail’de gezilecek yerler listesine renk katmaktadır.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: