Finlandiya Kültürü

Finlandiya Kültürü Nedir, Hakkında Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?

Finlandiya kültürü, Fin, Sami ve Roman hakları gibi yerli halkların kültürlerinden öğeler bulunduran, komşu İskandinav ve Baltık ülkeleriyle sürekli etkileşim halinde olan bir pratik ve gelenek bütünlüğüdür. Finlandiya kültürü, Finlandiya halklarının sanat anlayışları, müzikleri, yöresel kıyafetleri, dini inançları, yiyecek ve içecekleri gibi unsurları içerisinde bulundurmaktadır.

Finlandiya kültürüne dair bazı ana başlıklar listelenmiştir.

  • Finlandiya’nın dini dültürü
  • Finlandiya edebiyat ve sanat kültürü
  • Finlandiya yemek kültürü
  • Finlandiya içki kültürü
  • Finlandiya giyim kültürü
  • Finlandiya müzik kültürü
  • Finlandiya’da sauna kültürü
  • Finlandiya’da spor kültürü
  • Finlandiya medya kültürü

Finlandiya’nın Dini Kültürü Nasıldır?

Finlandiya’da kutlanan ve aynı zamanda resmi tatil olan Hristiyanlık kökenli dini bayramlar; Noel arifesi, Paskalya Bayramı, Kutsal Cuma, Hamsin Yortusu, Yükseliş Günü, Epifani ve Azizler Günü’dür. Finlandiya’da Hristiyanlık öncesi Pagan zamanlardan beri kutlanılan Yaz Bayramı da dini kültür kökenli resmi tatiller arasındadır.

Finlandiya, 16. yüzyılda İncil’in Finceye çevirilmesiyle başlayan süreçte hızla Protestan mezheplerinin yayıldığı bir coğrafya olmuştur ve Katolik kilisesi bölgedeki etkisini hızla kaybetmiştir. Günümüzde Finlandiya halkının üçte ikisi Finlandiya Lutheran Kilisesi’ne mensuptur, %30 kadarı ise herhangi bir dine mensup değildir, fakat ülke nüfusunun hemen hemen tamamı kültürel olarak Hristiyandır ve dini bayramları kutlamaktadırlar. Finlandiya’da din ve inanç özgürlüğüne önem verilmektedir.

Finlandiya Ukko Nedir?

Finlandiya’da Ukko; gökyüzü, hava, hasat ve gök gürültüsü tanrısı olduğuna inanılan, İskandinav mitolojisindeki Thor’la benzerlikler gösteren mitolojik figürdür. Hristiyanlık öncesinde Finlandiya’da Yaz Bayramı, Ukko’ya adanmaktaydı.

Finlandiya Edebiyat ve Sanat Kültürü Nasıldır?

Finlandiya’da İncil 16. yüzyılda Finceye çevrilmiş olsa da, 19. yüzyıla kadar Fin edebiyat ve sanat geleneğine dair pek az içerik ortaya çıkmıştır. 1835’te yayınlanan Kalavela isimli epik şiir kitabı Fin edebiyatı için ilk köşe taşı olmuştur. 19. ve 20. yüzyıl boyunca giderek modernleşen Fin edebiyatı, Fin ulusal kimliğinin oluşumunda kilit bir rol oynamıştır.

Çağdaş Finlandiya Edebiyatı, taşlamadan gerilime, romanlardan şiir kitaplarına birçok alanda eser vermektedir.

Aleksis Kivi Kimdir?

Fince yazılan ilk kayda değer roman olan Yedi Kardeş’i kaleme alan Aleksis Kivi, 1834’te doğmuş ve 1872’de ölmüştür. Aleksis Kivi’nin doğum günü olan 10 Ekim, Finlandiya’da edebiyat günü olarak ilan edilmiştir.

Eino Leino Kimdir?

Eino Leino, 1878 doğumlu ve 1926’da hayata veda etmiş olan Fin bir şair ve gazetecidir. Eino Leino, şiirlerinde folk elementlerle modern Fin edebiyatını birleştirmesiyle meşhurdur ve en ünlü şiir kitabı Helkavirsiä’dır.

Juhani Aho Kimdir?

Juhani Aho 1861’de doğmuş 1921’de ölmüş olan İsveç kökenli Fin yazar ve gazetecidir. 12 kere Nobel Edebiyat Ödülüne aday gösterilen Juhani Aho’nun en ünlü eserleri Demiryolu ve Juha’dır.

İlkka Remes Kimdir?

İlkka Remes, 1962 yılı doğumlu, genç yetişkin kitleyi hedef alan bir korku ve gerilim romanı yazarıdır. Gerçek ismi Petri Pykälä olan İlkka Remes’e ait olan en ünlü eserler, Okyanus Zümrütü Operasyonu ve Ölübaş Güvesi’dir.

Finlandiya Yemek Kültürü Nasıldır?

Finlandiya yemek kültürü genel olarak Avrupa’nın kalanıyla benzeşmekte ve et, patates, balık ve makarna gibi temel ürünlere sıklıkla rastlanmaktadır. Öğle yemeği, Finlandiya’da diğer ülkelerden daha erken yapılmakta ve genellikle 11-12 saatleri arasında tamamlanmaktadır, akşam yemeği ise genellikle akşam 5 civarında yenilmektedir. Finlandiya’da dışarıda yemek yemek oldukça pahalı olduğu için özel günler dışında genellikle evde veya iş yerinde yemek tercih edilmektedir.

Karelya hamur işleri ve lahana sarması Finlandiya yemekleri arasında en karakteristik olanlardır.

Finlandiya İçki Kültürü Nasıldır?

Finlandiya’da alkollü içecek tüketimi, nüfusta eşitsiz bir dağılıma sahiptir. Bir kısım Fin; aşırı alkol tüketirken, bir kısım da neredeyse hiç alkol tüketmemektedir. Orta düzey alkol tüketenler de nüfusun en yüksek paydasını oluşturmaktadır. Yerel alkollü içkiler arasında turuncu böğürtlenle yapılan lakka, elma şarabı ve patatesten damıtılan aktavit gibi birçok çeşitli içecek bulunmaktadır.

Finlandiya votkası, arpadan üretilmekte ve dünya genelinde yüksek alkol oranıyla bilinmektedir.

Yaban mersinli süt ve bir çeşit limonata olan sima Finlandiya’daki yerel alkolsüz içecekler arasındadır. Finlandiya’da yetişkinler de sıklıkla süt tüketirler.

Finlandiye Kahve Kültürü Nasıldır?

Finlandiyalılar kişi başına yıllık 10 kilogram kahve tüketimi ile kahve tüketiminde dünya genelinde ilk sıradadırlar. Finlandiya’da kahve kafelerden çok işte ve evde tüketilmektedir. Finlandiya’da evde ağırlanan misafire kahve ikram etmek önemli bir gelenektir.

Yaşlı nüfus arasında bile oldukça popüler olan Finlandiya kahvesi az kavrulmuş kahve çekirdeklerinden filtrelenerek yapılmaktadır.

Finlandiya Giyim Kültürü Nasıldır?

Finlandiya geleneksel kıyafetleri bölgesel olarak büyük çeşitlilik gösterir. Çoğunlukla yün ve pamuk kullanılarak örülen yerel kıyafetler oldukça canlı renklere sahiptir.

Finlandiya’daki iklim koşullarından ötürü günlük kıyafetler soğuk ve yağışlı havalara uygun olmaktadır. Finlandiya’da otantik kıyafet, ayakkabı ve aksesuar dizaynı yapan birçok modern giyim markası bulunmaktadır.

Finlandiya’nın Geleneksel Kıyafetleri Nasıldır?

Finlandiya geleneksel kıyafetleri, ülkenin doğusuna gidildikçe İsveç geleneksel kıyafetlerini andırmakta ülkenin doğusunda ve güneyinde ise Rus kültüründen öğeler barındırmaktadır. Finlandiya geleneksel kıyafetlerinin en büyük ortak yanı beyaz ağırlığı ve canlı renklere sahip olmalarıdır.

Finlandiya’nın kuzeyinde yaşayan Sami yerlileri rengarenk yerel kıyafetleri ve şapkaları ile ünlüdürler ve Samilerin bir kısmı ren geyiği gütmekle uğraşmaktadır.

Finlandiya milli kıyafetleri, ulusal bayramlarda, törenlerde ve festivallerde sıklıkla kullanılmaktadır.

Finlandiya Müzik Kültürü Nasıldır?

Finlandiya müziği kabaca folk müzik, klasik müzik ve popüler müzik olarak üçe ayrılmaktadır.

Fin folk müziği, Karelya müziği ve Baltık ülkelerinin folk müziğiyle birçok ortak yön bulunduran ve kantele gibi telli çalgıların yanında tuohitorvi gibi üflemeli çalgılar içeren müzik türüdür.

Finlandiya’da köklü ve eşsiz bir klasik müzik kültürü vardır ve klasik müzik konserleri 18. yüzyıldan bu yana Turku gibi büyük şehirlerde düzenlenmektedir. Finlandiya’dan sayısız klasik müzik bestecisi çıkmıştır. Klasik müzik günümüzde de çağdaş sanat müzikleriyle ve operayla beraber Fin müzik kültürü için önemini korumaktadır.

Finlandiya’da popüler müzik, pop müzikten heavy metal müziğe kadar geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Iskelmä denilen hafif pop müzik Finlandiya’ya özgüdür. 1950’lerde ülkeye giren rock müzik hızla popülerleşmiş, 90’larda rock müziğin alt türü olan heavy metal müzik yükselişe geçmiştir ve halen ülkenin özellikle genç nüfusu arasında elektronik müzikle beraber popülerliğini korumaktadır.

Ülkenin dünyaca bilinen en ünlü şarkısı, benzerleri Finlandiyalı şarkıcılar tarafından 19. yüzyıldan beri seslendirilen ve bir akapella dörtlüsü olan Loituma tarafından 1995’te popülerleştirilen Levan Polkka’dır.

Finlandiya Kantele Müzik Aleti Nedir?

Kantele, türüne göre 5’ten 40’a kadar teli bulunabilen, Fin folk müziği yapmak için kullanılan ve Fin müzik kültürünün önemli bir parçası olan telli bir çalgıdır. Standart Kantele genellikle 15 tele sahiptir ve kucağa alınarak ya da düz bir tümsek üzerine konularak çalınabilmektedir.

Finlandiya’da Sauna Kültürü Nasıldır?

Finlandiya’da sauna geleneksel olarak ağır işler sonrasında dinlenmek ve temizlenmek için tercih edilmektedir ve modern imkanlarla beraber çoğu Finlandiyalının günlük ve haftalık rutinlerinin bir parçasıdır. Sauna kelimesinin kökeni Fincedir. Saunalar; Finlandiya Parlamentosundan, yerin 1400 metre altındaki Pyhäsalmi Maden İşletmesi’ne kadar ülkenin dört bir yanında bulunmaktadır. Saunalar Fin kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır ve yurt dışına çıkan birçok Fin, saunaların eksikliğini çekmektedir.

Fin saunaları, 2020’de UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne girmiştir.

Finlandiya’da Spor Kültürü Nasıldır?

Finladiya’da en sevilen spor dalı buz hokeyidir. Finlandiya’daki en üst düzey buz hokeyi ligi, Liiga’dır ve bu ligdeki en popüler takımlar JYP Jyväskylä, TPS Turku, Tappara Tampere ve Kärpät Oulu’dur.

Futbol diğer Avrupa ülkelerinin aksine Finlandiya en popüler spor dalı değildir fakat hobi olarak yapılan sporlar arasında en yukarıdadır. Finlandiya futbol ligi olan Veikkausliiga’nın en popüler takımları HJK Helsinki, Kuopion Palloseura ve Inter Turku’dur.

Formula 1 yarışları Finlandiya’da oldukça popülerdir ve birçok Fin formula 1 pilotu dünyanın dört bir yanında yarışlara katılmaktadır.

Artistik patinaj, kayakla atlama ve kayak yarışları gibi buz ve kar üzerinde yapılan sporlar da Finlandiya’nın coğrafi konumunun bir sonucu olarak oldukça popülerdir.

Finlandiya Medya Kültürü Nasıldır?

Finlandiya’da 200 basılı ve elektronik gazete, 2400 basılı ve elektronik dergi, 6’sı resmi olmak üzere 73 radyo istasyonu, 13’ü resmi olmak üzere 127 televizyon kanalı bulunmaktadır. %95’i haftada en bir kez basılı ya da elektronik bir gazete okuyan Finler, batı ülkeleri arasında en yüksek gazete okuma oranına sahiptir. Finlandiya’da en çok tiraja sahip gazeteler Helsingin Sanomat, Aamulehti ve Ilta-Sanomat’tır.

Resmi devlet yayın organı olan Yleisradio ya da kısaca Yle, 5 televizyon kanalı ve 13 radyo kanalından oluşmaktadır. Finlandiya’da en popüler olan özel televizyon kanalı MTV3, radyo kanalı ise Radio Nova’dır.

Finlandiya’da Aland Adaları dışında, 2020 itibariyle 731 kütüphane bulunmaktadır. Finlandiya’da kütüphaneler 2019 yılında 54 milyon kez ziyaret edilmiş ve aynı yıl 34 milyon materyal 2 milyon alıcıya toplamda 86 milyon kere ödünç verilmiştir.

Finlandiya Gelenekleri Nelerdir?

Finlandiya geleneklerinin parçası olan bazı kavramlar listelenmiştir.

  • Eşitlik: Finler için cinsiyet eşitliği başta olmak üzere sosyal eşitlikler önemlidir. Çocuk bakımı Finlandiya’da hem erkeklerin hem kadınların sorumluluğu olarak görülmektedir.
  • Güven: Finler genellikle devlet yetkililerine ve diğer insanlara güven duymaktadır ve demokrasi, ifade özgürlüğü gibi kavramlara önem verilmektedir.
  • Bireycilik: Fin kültüründe bireysel özgürlükler oldukça önemlidir ve birçok yasayla güvence altına alınmaktadır.
  • Özgürlük alanı: Finler özel alanlarına önem vermektedir ve bireysel bağımsızlık teşvik edilmektedir.
  • Dürüstlük ve dakiklik: Dürüstlük ve dakiklik gibi olgulara Finlandiya’da önem verilmektedir.
  • Alçakgönüllülük: Finler yüksek sesle konuşmak, ilgi çekmeye çalışmak gibi hareketlere sıcak bakmamaktadırlar.
  • Selamlaşma: Resmi selamlaşma el sıkışmadır, yakın arkadaşlar sarılabilmektedir fakat selamlaşma olarak yanaktan öpüşülmemektedir.
  • Sohbet ve etkileşim: Lafı uzatmadan doğrudan konuya girmeye önem verilmektedir ve sesli konuşmak özellikle kamusal alanlarda olumsuz karşılanmaktadır.

Finlandiya’da Kültürel Tanıtımından Sorumlu Kuruluşlar Nelerdir?

Finlandiya’da faaliyet gösteren ve kültürel tanıtımlar için finanse edilen bazı kurum ve kuruluşlar listelenmiştir.

  • Eğitim ve Kültür Bakanlığı
  • Fin Müzeleri Birliği
  • Fin Miras Ajansı
  • Finlandiya Sanat Tanıtım Merkezi (Taike)
  • Milli İşitsel-Görsel Enstitü (Kavi)

Finlandiya Resmi Tatil Günleri Nedir?

Finlandiya resmi tatil günleri listelenmiştir.

  • Yılbaşı: Miladi takvimin her yılının ilk günüdür.
  • Epifani: Hz. İsa’nın doğumunun 12. gününe denk gelen 6 Ocak’ta kutlanır.
  • Kutsal Cuma: İsa’nın çarmıha gerildiğine inanılan gündür ve Paskalya’dan önceki cuma kutlanır.
  • Paskalya Bayramı: İsa’nın çarmıha gerilişinin 3. gününde dirilişinin kutlanmasıdır. Tarihi her yıl kilise tarafından dolunaya göre bir pazar günü olarak belirlenir.
  • Emekçi Bayramı: 1 Mayıs’ta kutlanan uluslararası bayramdır.
  • Yükseliş Günü: İsa’nın cennete yükselişi kutlanır. Tarihi, kilise tarafından belirlenen bir çarşamba günüdür.
  • Hamsin Yortusu: İsa’nın dirilişinden 7 hafta sonraki pazar günü kutlanılır.
  • Yaz Bayramı: Pagan geleneklerinden kalma olan bayram her yıl 20-26 Haziran arasındaki cumartesi günü kutlanır.
  • Azizler Günü: 31 Ekim ve 6 Kasım arasındaki cumartesi günü Hristiyanlık tarihindeki tüm aziz ve azizelere adanmıştır.
  • Finlandiya Bağımsızlık Günü: 6 Aralık 1917 gününde yayınlanan Finlandiya Bağımsızlık Bildirgesi’yle Finlandiya’nın Rus Çarlığı’ndan bağımsızlığını elde etmesi her yıl aynı gün kutlanır.
  • Noel Arifesi: Noel gününden önceki günde yapılan festival ve kutlamalardır.
  • Noel Günü: Her sene Hz.İsa’nın doğum günü olan 25 Aralık’ta kutlanır.
Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: