Hırvat Edebiyatı ve Yazarları

Hırvatistan Edebiyatı Dönemleri Nedir?

Hırvatistan edebiyatı dönemleri; Hırvat Orta Çağ edebiyatı (11-16.yüzyıl), Rönesans edebiyatı (15-16. yüzyıl), barok edebiyat (17. yüzyıl), 18. yüzyıl edebiyatı ve Aydınlanma Çağı, 1914’e kadar modern edebiyat, 1914 ile 1945 arasındaki savaşlar arasındaki modern edebiyat, İkinci Dünya Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı sonrası modern edebiyat (1941- günümüz) olarak sıralanabilir.

En Ünlü Hırvat Kitapları Nelerdir?

En ünlü Hırvat kitaplarından olan eserlerin yazılma tarihleri 11. yüzyıla kadar takip edilebilmektedir. Hırvat edebiyatı başladığı dönemden bu yana gelişmiş, bulunduğu döneme göre şekillenmiş ve gelişmeye de devam etmektedir. Uluslararası alanda birçok Hırvat Edebiyatı ürünü tanınmış ve İngilizce’ye çevrilmiştir. Her ne kadar hala bazı olağanüstü eserler bulunsa da uluslararası alanda, bu eserler, dil bariyerinden dolayı henüz tanınmamıştır.

En ünlü Hırvat kitapları ve yazarları aşağıda sıralanmıştır.

• Marko Marulić - Judith (1501)
• Marin Držić - Uncle Maroye (1551)
• Ivan Gundulić - Osman (1620)
• August Šenoa - The Goldsmiths Treasure (1871)
• August Šenoa - The Peasant Rebellion (1877)
• Ivo Vojnović - Dubrovnik Trilogy (1903)
• Matko Marušić- Do Angels Cry? (1996)
• Ivana Simić Bodrožić - The Hotel Tito (2010)
• Kristijan Novak - Dark Mother Earth (2013)

Judith - Marko Marulić

Marko Marulić’in Judith adlı hikayesi, Judith isimli dul bir kadının şehirdeki Süryani General Holoforners ile önce ilişki yaşayıp daha sonra öldürmesini konu almaktadır. Judith’in generali öldürmesindeki amaç, Bethulia isimli şehri kurtarmaktır. Marulić’in Judith’i, o dönemde okuma yazma düzeyi yüksek olmayan kesime bile belli bir düşünceyi aktarmıştır. Dönemde aktarılan düşünce ise tanrıya olan inancın ve güvenin sürekli ve sonsuz olmasıdır,çünkü o dönemde Balkanlar, Osmanlı tarafından sürekli olarak işgal altında olmuştur. İngilizce’ye çeviren isim, Henry R. Cooper.

Uncle Maroye - Marin Držić

Uncle Maroye, Marin Držić tarafından yazılmıştır. Marin Držić tıpkı Shakespeare gibi; trajedi, trajikomik, komedi alanlarında yazan bir yazardır. Uncle Maroye’de ise konu, Ragusa Cumhuriyeti’nden (günümüzdeki Dubrovnik) karakterlerle Roma’da konu geçen bir komedi yazısıdır. Filip Krenus tarafından İngilizce’ye çevrilmiştir. Bu eserin tanınmasındaki en önemli neden, Držić’in eserlerinin çoğunun tamamlanmamış ya da kaybolmuş olmasıdır.

Osman - Ivan Gundulić

Ivan Gundulić’in Osman isimli epic şiirinin konusu, Genç Osman’a karşı 1622’de çıkan isyan ve 1621’de Polonyalıların Osmanlı’ya karşı kazandığı zaferdir. Osman kitabında Gundulić, Doğu ve Batı, özgürlük ve kölelik, Batı ve Türkler, İslam ve Hristiyanlık gibi zıt konuları işlemiştir. Edward D. Goya tarafından İngilizceye çevrilmiştir.

The Goldsmith’s Treasure - August Šenoa

The Goldsmith’s Treasure, August Šenoa tarafından kaleme alınmıştır. The Goldsmith’s Treasure, August Šenoa’nın ve Hırvat edebiyatının 19. yüzyıl periyodundaki en önemli eseridir. Ayrıca roman şeklindeki bu eser, Zagreb’in en çok bilinen eseridir. Eser, Hırvat-Slovak köylülerin başkaldırısı sonrası soyluluk kavramının çöküşü; şehirleşmenin, modernleşmenin yükselişe geçişini odağına almaktadır. The Goldsmith’s Treasure’da yasak bir aşk da konu alınmaktadır. İngilizce’ye çeviren, Neven Divjakinja’dır.

The Peasant Rebellion - August Šenoa

The Peasant Rebellion, August Šenoa isimli dünyaca ünlü Hırvat yazar tarafından kaleme alınmıştır. The Peasant Rebellion, 16. yüzyılda köylülerin isyanını kurgusal hikayelerle anlatmaktadır. İngilizce’ye çeviren ve kısaltan Branko Brusar’dır.

Dubrovnik Trilogy - Ivo Vojnović

Ivo Vojnović’ın Dubrovnik Trilogy (Dubrovnik Üçlemesi), Ragusa Cumhuriyeti’nin düşüşünü konu almaktadır. Dubrovnik Trilogy’nin anlatım biçimi, drama şeklindedir.

Hırvatistan Edebiyatının En Önemli Yazarları Kimlerdir?

Hırvatistan edebiyatı, biçimi ve imlası 19. yüzyılın sonlarında tek tipleşen modern dilin yanı sıra, Hırvatistan’ın modern sınırları içinde üretilmiş, Kilise Slavcası ve Ortaçağ Latincesi ile yazılmış en eski eserler ile Čakavian ve Kajkavian lehçelerinde yazılmış yöresel eserleri de kapsar. Birinci Dünya Savaşı, Modernizm ve Yugoslavya etkilerinin sıkça görüldüğü Hırvat edebiyatının en önemli yazarlarından bazıları Ivana Sojat, Miroslav Krleža, Ivana Brlić-Mažuranić, Janko Leskovar, Miro Gavran olarak sıralanabilir.

Miro Gavran Kimdir?

Miro Gavran 1961 yılında doğmuştur. Çağdaş Dönem Hırvat yazarlarından olan Gavran’ın eserleri 35 dile çevrilmiş, Hırvatistan içinde ve dünyanın çeşitli yerlerinde kitaplarına ise 150 farklı yayın yapılmıştır. Miro Gavran’ın drama ve komedileri dünya genelinde 200’den fazla tiyatro salonunda gösterilmiştir. Kadın oyuncu Mladena Gavran ile evlidir. Eşi ile beraber 2002 yılında GAVRAN tiyatrosunu kurmuştur. Miro Gavran’ın önemli eserlerinden bazıları Forgotten Son, How We Broke Our Legs, Clara, Margite, Judith olarak sıralanabilir.

Janko Leskovar Kimdir?

Janko Leskovar, Valentinovo’d 1861 yılında soylu bir ailede doğmuştur. Leskovar gençlik yıllarında öğretmenlik yapmıştır. Janko Leskovar, Misao na vječnost romanının yazımını 30’lu yaşlarında bitirmiştir. Misao na vječnost romanı 1891’de Vijenac dergisinde yayınlanmıştır. On yıllık yazma sürecinde Leskovar, hikayelerindeki karakterlerin çeşitli psikolojik analizleri ile meşgul olmuştur. Sonsuz Tefekkür, Düşmüş Kaleler, Aşkın Gölgeleri, Felaket, Kazadan Sonra, Kayıp Oğul, Jesenski Cvijeci önemli eserlerindendir. Leskovar, 1949 yılında hayata gözlerini yummuştur. Janko Leskovar’ın doğduğu ev Valentinovo’da halen korunmaktadır.

Ivana Sojat Kimdir?

Ivana Šojat, 1971 yılında doğmuştur. Liseden Osijek’te gazetecilik bölümünden mezun olmuştur. Osijek’teki Hırvat Ulusal Tiyatrosu’nda çevirmen, dış muhabir, köşe yazarı ve tiyatro yayınlarının editörü olarak çalışmıştır. Hırvat edebiyatına yaptığı katkılardan dolayı belirgin onur ve ödüller kazanmıştır. Šojat’ın yayınlanmış eserleri arasında romanlar, romanlar, kısa öyküler, denemeler ve şiir bulunmaktadır. Edebi bir çevirmen olan Šojat, İngilizce ve Fransızcadan birçok kitabı Hırvatçaya çevirmiştir. Çalışmalarında, genellikle insan doğasının daha az nahoş yönlerini, gizli gerçekler, aile içi şiddet, tecavüz, boşanma, savaş sonrası kızgınlık, etnik temizlik gibi konuları inceler.

Ivana Brlić-Mažuranić Kimdir?

Ivana Brlić-Mažuranić, 18 Nisan 1874’te Hırvatistan’ın bir kasabası olan Ogulin’de doğmuştur. Hırvat halk masalları ve peri masalları yayınlayan bir çocuk yazarıdır. Özel günlükleri, şiir ve denemelerinin yanı sıra Fransızca çocuk hikayeleri yazmaya, eğitim dergilerinde yer alan çalışmalarına başlamıştır. 1913’te en çok satan kitabı Hlapitch’in Cesur Maceraları yayımlandı ve edebiyat dünyasında fırtınalar estirdi, hatta “ilk Hırvat çocuk romanı” olarak anıldı. Birkaç yıl sonra, Hırvat-Slav mitolojisinden Hırvat peri masallarından oluşan koleksiyonu, Hırvat Uzun Zamanın Masalları, 1916’da yayınlanmıştır. Brlić-Mažuranić, Nobel Edebiyat Ödülü için dört adaylık aldı ve hatta Yugoslav Bilim ve Sanat Akademisi Sorumlu Üyesi olarak ilk kadın olmuştur. 1938’de dünyaya çok sevdiği iki çocuk kitabını bırakarak vefat etmiştir.

Miroslav Krleža Kimdir?

Miroslav Krleža, 1893 yılında Zagreb’de doğmuştur. Krleža, Hırvat Sözlükbilim Enstitüsü’nü yönetti ve Yugoslav Yazarlar Birliği’nin başkanı oldu. Güçlü, güçlü zekaya ve bilgiye sahip olan Krleža, eserlerinde politik ve sosyal adaletsizlikleri korkusuzca eleştirmiştir. Povratak Filipa Latinovicza, Na rubu pameti eserleri bunun en büyük örneklerindendir. Krleža aynı zamanda ünlü bir oyun yazarıydı ve kariyerinin çoğunu tiyatroya adamıştır, Adam i Eva, Ibsen ve Strindberg gibi gerçekçiliği modernist gerçekçilikle birleştiren dışavurumcu oyunlar yazmıştır. 1981 yılında aramızdan ayrılan Miroslav Krleža, kendi ülkesinde modernist bir edebi ikon olarak tanınmaktadır. Eserleri, 20. yüzyılın başlarındaki edebi avangardı çağrıştırır iken, aynı zamanda o dönem boyunca Yugoslavya’yı karakterize eden ulusal kimliklerin karmaşasını da inceler.

Hırvatistan Kültürü Hırvatistan Edebiyatını Nasıl Etkilemiştir?

Hırvatistan kültürü, Hırvatistan edebiyatını diğer ülkelerin kültürleri ile birlikte derinden etkilemiştir. Hırvatlar, Balkan yarımadasının diğer halklarıyla karşılaştırıldığında Batılı ülkelerin etkisinde daha çok kalmışlardır ve İtalya ve Macaristan ülkenin tarihinde önemli bir rol oynamaktadır. Hırvatistan uzun süredir Yugoslavya’nın bir parçası olmuştur ve bunun edebiyatta da etkileri sıklıkla görülmektedir. Hırvatistan edebiyatının kökleri 15. yüzyıla kadar inmektedir. Eserlerde sıklıkla modernizm etkilerine rastlanmaktadır.

Hırvatistan’da Görülmesi Gereken Edebiyat Müzeleri Nelerdir?

Hırvatistan’da görülmesi gereken edebiyat müzeleri ve kütüphaneleri aşağıda sıralanmıştır.

• Zagreb Ulusal ve Üniversite Kütüphanesi
• Çağdaş Sanatlar Müzesi
• Hırvatistan Tarih Müzesi

Hırvatistan, dünya edebiyatına sağladığı katkıyı kütüphanelerde ve müzelerde sergilenmektedir. Hırvat müzelerini gezmek için gerekli vizelerden olan Dubrovnik Vize ve Hırvatistan Schengen vizesi için vizem.net uzmanları ile iletişime geçilebilmektedir.