Türk Yunan İlişkileri

Türk Yunan İlişkileri ve Türk Yunan Savaşı

Yunanlar ve Türklerin, 1363 yılında Osmanlı devletinin Trakya’ya ele geçirmesi ile başlayıp, 1923 yılına imzalanan Lozan Barış Antlaşmasına kadar savaşlar katliamlar ve anlaşmazlıklar dolu tarihi bulunmaktadır. Lozan Antlaşmasından sonra Türkiye ve Yunanistan ilişkileri dengelenmeye başlamıştır.

Osmanlı devletinin Bizans imparatorluğunda yer alan toprakları fethetmesi ile Yunanistan bölgesinin tamamı Osmanlı devletinin parçası olmuştur. Fransız devriminden etkilenen Yunanistan’ın 1821 tarihindeki isyanı, 1832 tarihinde Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanmasına neden olmuştur. Yunan isyanının sonuçları Osmanlı’yı kötü etkilemiştir ve 1897 Türk Yunan harbi gerçekleşmiştir. 1897 yılındaki Osmanlı Yunanistan savaşı, Osmanlı devletinin zaferi ile sonuçlanmıştır. İstanbul’da imzalanan sözleşmeden sonra Yunanlar Osmanlı devletinden resmen ayrılmıştır. İlerleyen yıllarda Yunanistan’ın iskaline karşı cemiyetler kurulmuştur.

Kurtuluş savaşı yıllarında gerçekleşen Yunan’ların katliamları ve eş zamanlı İzmir’in Yunanistan tarafından işgali birçok Yunan ve Türk askeri mücadelesi, savaşa katılan siviller ve Lozan antlaşması sayesinde son bulmuştur. Lozan Anlaşması gerekliliği sınırların belirlenmesi ve nüfus mübadelesi gerçekleşmiştir. İnişli çıkışlı Yunan Türk ilişkileri dostluk anlaşması ile dengelemeye başlamış.

Yunanistan ile Türkiye arasındaki ilişki bu yazıda detaylı şekilde incelenecektir.

Osmanlı Yunanistan İlişkileri Nasıldır?

Osmanlı Devleti ile Yunanistan’ın ilişkileri 1363 yılında Osmanlı’nın Doğu Trakya’yı ele geçirmesiyle başlamıştır. İlerleyen süreçte Osmanlı’nın fetihleri sayesinde Selanik, İyonya, Girit, İstanbul gibi önemli bölgeler fethedilmiş, sonuç olarak günümüzde Yunanistan olarak bilinen bölgenin tamamı Osmanlı kontrolüne geçmiştir. Bölgenin Osmanlı kontrolünde olduğu dönem boyunca çeşitli isyanlar ortaya çıkmış, Osmanlı Devleti bu isyanları başarıyla bastırmıştır. 1789 senesinde gerçekleşen Fransız Devrimi’nden sonra tüm dünyada yayılan milliyetçilik akımından Yunan halkı da etkilenmiş ve nihayetinde, 1830 senesinde Yunanistan tam bağımsızlığını kazanmıştır. 1920 senesinde Osmanlı Devleti ve İtilaf Güçleri arasında imzalanan Sevr Antlaşması’yla Batı Anadolu toprakları Yunanistan’a verilmiştir fakat o dönem ortaya çıkan Milli Mücadele hareketi sayesinde bu durum hiçbir zaman gerçeğe dönüşmemiştir. Bu bağlamda Osmanlı döneminde Yunanlar ve Türkler arasındaki ilişkiler kötü ilerlemiştir.

Yunan İsyanı Ne Zaman Olmuştur?

Yunan isyanı, Yunanistan’ın Osmanlı Devletinden bağımsızlığını kazanmak için verdiği bağımsızlık savaşıdır. 17 Mart 1821 tarihinde başlamış ve 8 yıl sürmüştür.

1821 Yunan İsyanı Sonuçları Nelerdir?

1821 Yunan isyanının sonuçları aşağıda listelenmiştir.

  • Yunanistan bağımsız bir devlet olmuştur.
  • Osmanlı’ya maddi açıdan olumsuz etkileri olmuştur.
  • Osmanlı Devleti, sonucunda imzalanan Edirne Antlaşması sebebiyle tazminat ödemiştir.
  • Osmanlı’yı manevi açıdan olumsuz etkileri olmuştur.
  • Osmanlı topraklarında yaşayan Müslümanlar ve Gayrimüslimler arasındaki ilişkiler bozulmuştur.
  • Yunan isyanı ardından birçok isyanı getirmiştir.
  • Yunan isyanı, Osmanlı Devleti’nde yaşayan Balkan uluslarına da cesaret vermiştir.
  • Osmanlı topraklarında yaşayan halk için huzursuz bir ortam oluşmuştur.
  • Osmanlı Devleti’nin merkezi otoritesi giderek azalmıştır.
  • Osmanlı Devleti’nin güç kaybı gözler önüne serilmiştir.
  • Ruslar boğazlardan serbestçe geçebilecek duruma gelmiştir.

Osmanlı Yunan Savaşı Ne Zamandır?

30 Gün Savaşı olarak da bilinen Türk Yunan savaşı, 1987 yılında Osmanlı İmparatorluğu ile Yunanistan Krallığı arasında meydana gelen savaştır. 1897 Osmanlı Yunan harbi, Osmanlı ordusunun kesin zaferi ile sonuçlanmıştır. Osmanlı ordusu, Yunan harbi 19 Mayıs 1987 tarihinde fiilen kesmiştir.

1897 Osmanlı Yunan Savaşı Sonuçları Nelerdir?

1897 Osmanlı Yunan savaşı sonuçları aşağıda listelenmiştir.

  • 1897 Türk Yunan savaşı, Osmanlı ordusu Teselya’da Yunanları yenilgiye uğratmıştır.
  • Osmanlı Ordusu’nun Yunanistan’ın başkenti Atina’ya girmesini engelleyecek ciddi bir güç kalmamıştır.
  • Osmanlı Ordusu iki koldan Yunanistan’ın başkenti Atina’ya doğru ilerlemeye başlamıştır. Rusya Osmanlı İmparatorluğu’nu uyararak savaşın durdurulmasını istemiştir.
  • 10 Eylül 1897’de Osmanlılar ve Yunanlar arasında İstanbul’da bir barış antlaşması yapılmıştır.
  • İstanbul antlaşması sonrasında Osmanlılar savaş sırasında ele geçirdiği Teselya’yı boşaltmıştır.
  • Yunanistan Osmanlı Devleti’ne 4 milyon lira savaş tazminatı, savaş sırasında halka verdiği zararlara karşılık 100 bin lira tazminat ödemiştir.
  • Osmanlı yönetimindeki Girit’te, Hristiyan vali Karatedori Paşa yönetime geçmiş ve Girit özerk hale gelmiştir.
  • Yunan komutan Trikopis komutasındaki Balkan savaşları başlamıştır.

Yunanistan Osmanlı’dan Ne Zaman Ayrılmıştır?

1897 yılında Osmanlı Yunan savaşı sonucunda imzalanan İstanbul Antlaşması ile Yunanistan, 7 Mayıs 1832 yılında Osmanlı Devletinden tamamen ayrılarak resmen bağımsızlığını kazanmıştır.

Kurtuluş Savaşı Döneminde Türk Yunan İlişkileri Nasıldır?

Osmanlı Devleti’nin parçalanması I. Dünya Savaşı’nın en önemli ve temel sorunu olmuştur. İtilâf Devletleri, Osmanlı Devleti’nin yıkılması halinde ortaya çıkacak mirası aralarında paylaşmak için İstanbul, Londra, Sykes-Picot, St. Jean Maurienne gibi antlaşmalar imzalanmıştır. Yunan anavatanının bir parçası olan Batı Trakya, Doğu Trakya, İzmir ve Batı Anadolu’unun Yunanistan’a verilmesi istemiştir.

18 Ocak 1919 tarihindeki Paris Barış Konferansına katılan itilaf devletleri, İttifak Devletleri ile savaşmıştır.15 Mayıs 1919 günü İngiliz, Fransız ve Amerikan savaş gemileriyle korunan bir Yunan Ordusu İzmir’e çıkarılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde, Yunan destekçisi emperyalist güçlere ve Yunanistan’a karşı başlatılan bağımsızlık ve özgürlük mücadelesi ile İzmir, 9 Eylül 1922 yılında düşman işgalinden kurtulmuştur. Türk yunan savaşlarının bitmesi ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulmasından sonra imzalanan Lozan Barış Antlaşması, Türkiye ile Yunanistan’ın ilişkilerinde denge oluşturmuştur. Kurtuluş savaşı yıllarında, Yunanistan tarihi için önemli nüfus mübadelesi de Lozan Barış Antlaşması sonucunda gerçekleşmiştir.

Yunan İşgaline Karşı Kurulan İlk Cemiyet Hangisidir?

Yunan işgaline karşı kurulan ilk cemiyet olan Trakya Paşaeli cemiyeti, 2 Kasım 1918 tarihinde Edirne’de kurulmuştur. Yunanistan tehlikesine karşı bölgenin tarih, ırk, kültür bakımından Türk olduğunu ispatlamak için yayınlar yapan Trakya Paşaeli cemiyeti, Trakya’nın Yunanlılar tarafından işgalini önlemek amacıyla kurulmuştur.

Türk Ordusunun Yunan Ordusuyla Yaptığı İlk Savaş Hangisidir?

Yunan orduları ile TBMM ordusu arasında yapılan ilk savaş, Batı cephesinde gerçekleşen Kurtuluş savaşıdır. Kurtuluş savaşı Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde 1919 yılı ile 1922 yılları arasında gerçekleşmiştir. Kurtuluş savaşı batı cephesi, Yunan ordusunun 15 Mayıs 1919’da İzmir’e gelmesiyle başlayıp İzmir’in 9 Eylül 1922’de Türkiye’nin TBMM Hükûmeti ordusu tarafından geri alınmasıyla bitmiştir.

Kurtuluş Savaşı’nda Yunan Ordusu Kaç Kişidir?

Türkiye Yunan savaşı olan Kurtuluş Savaşı’nda, Türk ordusundaki asker sayısı 207 bin kişi civarında iken, Yunan askeri sayısı ise yaklaşık 225 bin kişidir.

Yunan Katliamı Nedir?

  • Yunanlıların Türk katliamları: Türk Bağımsızlık Savaşı boyunca 640,000 Türk sivil Yunan ordusu tarafından katledilmiştir. İzmirin işgalinden sonra başlayan katliamlar Yunan ordusunun Anadolu’nun içlerine doğru ilerledikçe bölgede yaşayan Türklerin katliamlar, tecavüzler ve yıkımla karşı karşıya kalmasına sebep olmuştur.
  • Yalova katliamı: 1921 tarihinde Yalova bölgesindeki Türk köyleri, Yunan, Rum ve Ermeniler tarafından yakılarak bölgede yaşayan tüm müslümanlar katledilmiştir.
  • Menemen katliamı: Haziran 1919 tarihinde Yunanlar ve Rumlar tarafından katledilen Türk köyünde önce Yunan ordusu köye zarar vermemeleri için 500 altın lira talep etmiştir. Ödeme yapılmasına rağmen köy yine de yakılıp yıkılmıştır.
  • İzmit katliamı: 24 Haziran 1921 tarihinde meydana gelen bu olayda çoğunluğu erkeklerden oluşan 300 kadar kadar sivil Yunan ordusu tarafından idam edilmiştir. İzmit yağmalanmış ve şehrin bir kısmı yakılmıştır.
  • 1922 Manisa yangını: 5 Eylül gecesi çıkarılan yangın 3 gece devam etmiş ve şehrindeki evlerin yüzde doksanı yıkılmıştır.

Kurtuluş Savaşı’nda Yunan Ordusuna Karşı Savaşan Siviller Kimlerdir?

Kurtuluş savaşında Yunan ordusuna karşı savaşan fedakar sivillerde yer almaktadır. Milli Mücadele döneminde asker eşiyle cepheden cepheye koşan, askerlere yemek pişiren ve gerektiğinde yaralarını saran “Kara Fatma” lakaplı Fatma Seher’in cesareti ve fedakarlığı, ulusal kurtuluş mücadelesine katılan sivillerin örnekleri arasındadır.

İzmir’in Yunan İşgali Ne Zamandır?

1919 Yunan işgali, I. Dünya Savaşı sonrasında Paris’te toplanan uluslararası barış konferansının kararıyla 15 Mayıs 1919’da Yunanistan Krallığının Yunan gemisi ile İzmir’i işgal etmesiyle başlamıştır. 9 Eylül 1922’de Türk ordusunun kente girmesiyle, İzmir Yunan işgali sona ermiştir.

Yunan İzmir’den Ne Zaman Çekildi?

9 Eylül 1922 tarihinde Türk ordusunun İzmir’e girmesiyle Yunan İzmir işgali sona ermiştir.

Türk Yunan Savaşını Bitiren Antlaşma Nedir?

Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde İzmir’in kurtarılması ardından imzalanan Lozan Barış Antlaşması ile Yunanistan ve Türkiye arasındaki savaş sona ermiştir.

Kurtuluş Savaşı’nda Kullanılan Yunan Savaş Gemisi Nedir?

1904 ile 1908 tarihleri arasında Amerika donanması tarafından yapılan Kilkis Savaş gemisi, 1919 ile 1922 tarihleri arasında gerçekleşen Türk Kurtuluş Savaşındaki, Yunan kara çıkartmaları ve 1922’deki deniz yoluyla geri çekilmede görev yapmıştır.

Sevr Antlaşmasında Yunanistan’a Bırakılan Yerler Nerelerdir?

Sevr Antlaşması sonucunda Yunanistan’a bırakılan yerler aşağıda listelenmiştir.

  • Edirne
  • Kırklareli
  • Tekirdağ
  • İzmir
  • Çanakkale batı boğaz bölgesi
  • Bozcaada
  • Gökçeada

Yunan Adaları Ne Zaman Kaybedilmiştir?

24 Temmuz 1923 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti Devleti lozan barış antlaşması ile Yunan adalarını, İtalya egemenliğine devretmiştir.

İkinci dünya savaşından sonra 1947 tarihinde imzalanan Paris antlaşması ile İtalya Yunan adaları, Yunanistan’a devretmiştir.

Ege Denizinde Yunan İşgaline Bırakılan 16 Ada Hangileridir?

Ege denizinde Yunan işgaline bırakılan 16 adanın isimleri aşağıda listelenmiştir.

  • Hurşit adası
  • Fornoz adası
  • Eşek adası
  • Nergizçik adası
  • Bulamaç adası
  • Kalolimnoz adası
  • Keçi adası
  • Sakarcılar adası
  • Koçbaba adası
  • Ardacık adaları

Ege denizindeki Yunan adaları 2004 tarihinde Yunan askerlerinin bayraklarını dikmesi ile Yunanistan’a geçmiştir. Ege denizi’ndeki Yunan adaları isimleri, Yunanistan’da farklı Türkiye’de farklı bilinmektedir.

Türkiye Yunan Sınırı Ne Zaman Belirlenmiştir?

1923 tarihinde imzalanan Lozan Barış Antlaşması ile Türk Yunan sınırı belirlenmiş ve günümüze kadar gelen 212 kilometrelik Türkiye- Yunanistan sınırı oluşmuştur.

Türk Yunan Nüfus Mübadelesinin Sebepleri Nelerdir?

Türkiye Yunanistan nüfus mübadelesi, 1923 tarihinde imzalanan Lozan Barış Antlaşmasının gerekliliğidir. 1923 ile 1932 yılları arasında Türk ve Yunan ilişkilerinde gerginlik yaratan en önemli sorun, Türkiye’de kalan Rumlarla, Yunanistan’da kalan Türklerin değişimi, mübadele sorunu olmuştur. Yunanistan’da kalan Türkler, Yunanlar tarafından potansiyel tehlike olarak görülmektedir. Epir bölgesindeki, Selanik ve çevresindeki şehirler ile birlikte adalardaki Müslümanlara karşı yoğun baskı ve yer yer katliamlar yapılmaya başlayınca, 30 Ocak 1923 tarihinde Türk Yunan mübadelesi öngören sözleşme imzalanmıştır.

Cumhuriyet Dönemi Türk Yunan İlişkileri Nasıldır?

1923 senesinde imzalanan Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra Türkiye - Yunanistan ilişkileri sağlıklı bir şekilde tesis edilememiştir. Lozan Barış antlaşmasının içinde yer alan nüfus mübadelesi sırasında antlaşmanın maddelerine sadık kalınıp kalınmadığı sorunu sağlıksız iletişimin devamına katkıda bulunmuştur. Yunanistan’da 1930 yılına kadar istikrarlı bir hükümetin kurulamaması da bu bağlamda önemlidir. 1928 yılında Büyük Yunanistan’ın en büyük savunucularından olan Venizelos’un Yunanistan’ın başına geçmesiyle ilişkiler normalleşmeye başlamıştır. Hatta Venizelos, Atatürk’ü Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermiştir.

Türkiye adına Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Yunanistan adına Eleftherios Venizelos’un girişimleri sayesinde 1930 yılından itibaren Türkiye ile Yunanistan arasında iyi komşuluk ilişkileri kurulabilmiştir. Atatürk’ün 1938 yılındaki vefatına kadar Türkiye ile Yunanistan kalıcı dostluk tesis edilmesi adına çaba göstermiş ve aralarındaki barışı tüm Balkan coğrafyasına genişletmeye çalışılmıştır.

Kıbrıs Harekatının Türk Yunan İlişkilerine Etkisi Nedir?

Kıbrıs Barış Harekatı, Kıbrıs’ta Yunanistan hükümetinin de desteğiyle gerçekleşen darbenin ardından bölgedeki Türk kökenine sahip vatandaşların ayrımcılık ve eziyetlere maruz kalmasının ardından 20 Temmuz 1974 tarihinde gerçekleştirilen askeri harekattır. Adanın genelinde Kıbrıslı Rumlar enosis yani Yunanistan ile birleşme isterken, Türkler ise taksimi yani adanın Türkiye ve Yunanistan arasında bölünmesini istemiştir. Askeri darbeden sonra artan ve daha da artacağı tahmin edilen eziyet ve zulümlerden dolayı Türkiye Cumhuriyeti adaya harekat düzenleme kararı almıştır. Düzenlenen iki harekatın ardından 1975 senesinde Kıbrıs Türk Federe Devleti, 1983 senesinde de tek taraflı olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kurulmuştur. Günümüzde bu devleti Türkiye Cumhuriyeti’nden başka hiçbir devlet tanımazken, Birleşmiş Milletler gibi uluslararası güçler adayı Türk işgali altında görmektedir.

Kıbrıs Barış Harekatında Yunan Kayıpları Ne Kadardır?

Kıbrıs Barış Harekatında Türk Silahlı Kuvvetleri’nden 415 Kara, 65 Deniz, 5 Hava, 13 Jandarma olmak üzere toplam: 498 şehit ve 1.200 yaralı vermiştir. Kıbrıs Türk tarafı ise, 70 mücahit ölü, 270 sivil ölü, 1,000 yaralı. Kıbrıs Türkleri genel olarak 1672 şehit ve binlerce yaralı vermiştir. Rumlar ve Yunanlar ise 4 bin ölü, 12 bin yaralı vermiştir. Rumlar ve Yunanlar ise harekat sırasında 4.000 ölü 12.000 yaralı vermiştir.

Türk Dış Politikasında Türk Yunan İlişkileri Nasıldır?

Türk dış politikası Lozan’dan kalan sorunların etkisi altında ve uluslararası ilişkilerinin genel seyrinden, ana amacı büyük güçlüklerle elde edilen bağımsızlık ve toprak bütünlüğünün uluslararası statüko içinde korunması ve sürdürülmesi olarak gelişmiştir. Dönemde, mübadeleden kalma yeni bir savaş ihtimali doğuran sorunun çözümü için, 1 Aralık 1926’da bir antlaşma imzalanmıştır. Atatürk döneminde Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan son antlaşma 30 Ekim 1930 Tarihli Dostluk ve 14 Eylül 1933 tarihli “Entente Cordiale” antlaşmasına ek olarak imzalanan 27 Nisan 1938 tarihli anlaşmadır.

Türk Yunan İlişkileri Sorunları Nelerdir?

Türkiye ve Yunanistan tarih boyunca anlaşmazlıklar savaşlar ve katliamlar sonucu, gerilim halinde yakın geçmişe gelerek, dostluk antlaşması ile günümüze kadar ilişkili iki devlet olmuştur. Türk Yunan sorunları temeli, kıta sahanlığı problemi ile başlamış ve devamını getirmiştir. Kıta sahanlığının probleminin ardından gelen Hava sahanlığı problemi, Yunanistan’ın hava sahasını 6 milden 10 mile genişletmesi ile hava sahası sınırları, Türkiye ile anlaşmazlıklara neden olmuştur. Hava sahanlığı problemi devamında FIR Hattı anlaşmazlıklarına yol açmıştır. Yunanistan ile Türkiye’nin mil problemleri karasularında da devam edip sorunlara neden olmuştur.

Türkiye ve Yunanistan arasındaki sorunlar, dönemin Yunanistan Cumhurbaşkanı tarafından 1936 tarihli Montrö Antlaşması’na dayanarak Limni-Semadirek adalarını silahlandırılması ilei artmıştır. Türkiye, Montrö anlaşmasının adaları kapsamadığını ve 1923 Lozan Antlaşması gereğince silahsız olmaları gerektiğini savunmuştur.

Yunanistan ile Türkiye Arasındaki Karasuları Mil Sorunu Nedir?

1923 yılında imzalanan Lozan antlaşması, Türkiye ve Yunanistan için karasularının 3 mil olması esası üzerine şekillenmiştir ancak Yunanistan 1936 yılında çıkardığı kanun ile karasularını 6 deniz mili olduğunu kabul etmiştir. Yunanistan’ın çıkardığı kanun, Atatürk ve Venizelos dostluğu nedeniyle soruna dönüşmemiştir. 1964 yılında Türkiye ve Yunanistan karasularını 6 mil olarak ilan etmiştir. Uluslararası Deniz Hukuku anlaşmasının azmi karasuları için 12 mile kadar izin vermesi sonucu Yunanistan bu hakkını kullanmak istemiş Türkiye ise Yunanistan’ın bu isteğine olumsuz karşılık vermiştir.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: