İzlanda'da Din ve İnanç

İzlanda Dini ve İnanç Yapısı Nasıldır?

Milattan sonra 1000 yılında Norveç kralı Olaf Tryggavason’ın etkisiyle Althing tarafından Hristiyanlık devlet dini olarak kabul edilmiştir. O zamandan bu yana Norveç devlet dini olarak Hristiyanlığı benimsemiştir. 9. ve 10. yüzyıllar arasında Bir Norveç-Danimarka derebeyliği olan İzlandalıların devlet dini kuzey Germen dinidir.

1530’larda İzlanda dini inanış olarak Katolik Hristiyanlık mezhebine mensupken, 1550’lerde Reform ile Lutheranizm mezhebine geçiş yapmıştır. İzlanda’da din özgürlüğü 1874’den sonra başlamıştır.

20}. yüzyılın sonları ve 21. yüzyılın başlarından beri, İzlanda dini inanış olarak çeşitlenmiştir. İzlanda’daki dini çeşitliliği Hristiyanlığın düşüşü, bağımsızlığın yükselişi, Asatru olarak da bilinen Heathenry gibi yeni dinlerin çıkması etkilemiştir. İzlanda halkının büyük bir kısmı İzlanda Kilisesi üyesi olarak görülse de İzlandalıların çoğunluğunun dinsiz veya ateist oldukları nüfus analizlerinde sunulmuştur.

Günümüzde, İzlanda Kilisesi’ne bağlılık %65 oranındayken Katolik Kilisesine bağlı olmayan Hristiyanların oranı %8, Katolik Kilisesi oranı %5, Heathenry %2, Hümanizm Budizm, İslam, Zuizm gibi dinlerin oranı %1’dir.

İzlanda’nın Dini Nedir?

İzlanda’nın dini Hristiyanlıktır. İzlanda Norveçliler tarafından ilk kurulduğunda kutsal krallığa ve Kralın Tanrı’nın bir temsilcisi olduğuna inanılmaktaydı. Daha sonra İzlanda, Alman toplumlardan etkilenerek Pagan inanışına geçmiştir.

10. yüzyılda, Hristiyanların İzlanda’ya yerleşmesi ve Britanya’daki İskandinav halkından etkilenerek İzlanda dini inanç olarak Hristiyanlığı benimsemeye başlamıştır. 1000 yılında Hristiyanlık İzlanda devlet dini olarak benimsenmiştir. 1526 yılında ticaret aracılığıyla İzlanda Lutheranizm mezhebiyle ile tanışmıştır. 1533’de Lutheranizm, Althing tarafından benimsetilmiştir. 1900’lerde İzlanda’ya Heathenry inancı girmiştir. 2010 yılının başlarında Zuizm dini İzlanda halkı tarafından tanınmıştır. İzlanda resmi dini Hristiyanlıktır, ancak halk Heathenry, Budizm gibi farklı dinlere yönelebilmektedir.

İzlanda’da Hristiyanlık

İzlanda’nın resmi dini Hristiyanlık olarak belirlenmiştir. İzlanda’nın %73.76’sı Hristiyan olarak kaydedilmiştir. Hristiyanların çoğu İzlanda Kilisesi’ne, az bir kısmı ise Lutheran Özgür Kiliselerine bağlıdır. İzlanda’daki Hristiyanların %3.97’lik bölümü Katolik iken %7.51’lik bölümü diğer Hristiyan mezheplerdendir.

İzlanda’da ortalama 350 kilise bulunmaktadır. İzlanda’daki en ünlü Kilise’lerden biri Mavi Kilise olarak bilinen Blaa Kirkjan’dır. Thingvallakirkja, İzlanda’daki ilk kiliselerden bir tanesidir ve konumu itibarı ile çokça ziyaret edilmektedir. Budakirkja, siyah rengiyle dikkat çeken bir kilisedir. Strandarkirkja deniz kenarında olmasıyla sevilen bir kilisedir. Hallgrimskirkja İzlanda’nın en büyük Kilisesi’dir.

İzlanda kökenli bilinen tek Aziz Thorlak Thorhallsson’dır.

İzlanda’da Lutheranizm

2021 yılında İzlanda’lıların %62.28’lik bir kısmı ulusal İzlanda Kilisesi’ne kayıt olmuştur. İzlanda’da çokça Lutheran Özgür Kiliseleri bulunmaktadır. Lutheranizm, Hristiyanlığın bir mezhebidir. En önemli Lutheranizm kiliseleri arasında; Reykjavik Özgür Kilise, Hafnarfjördur Özgür Kilise ve Bağımzsız Lutheran Örgütü bulunmaktadır.

İzlanda’da Katoliklik

İzlanda’da Katoliklik oranı, %3.97’dir. İzlanda’da Katolik Kilisesi, İzlanda’daki en geniş Lutheran olmayan Hristiyanlık biçimidir. İzlanda’da ortalama 10 tane Katolik Kilise bulunur. En önemli Katolik kiliseleri arasında St. Peter’s Katolik Kilisesi, Reykjavik Katolik Kilisesi ve Kral Christ Katedrali bulunmaktadır.

İzlanda’da Pentikostalizm

İzlanda’da Pentekostal Kilisesine kayıtlı bulunan %0.6 oranında kişi bulunmaktadır. İzlanda’daki en bilinen Pentekostal kiliseleri; Keflavik Pentekostal Kilisesi ve Hvitasunnukirkjan’dır.

İzlanda’da Ortodoksluk

İzlanda’da %0.20’lik bir grup Ortodoks Kilisesine bağlıdır. Ortodoksluk Hristiyanlığın bir mezhebidir. İzlanda’da 2 adet Ortodoks kilisesi bulunur ve bunlar Sırp Ortodoks Kilisesi ile Rus Ortodoks Kilisesi’dir.

İzlanda’da Yedinci Gün Adventizmi

İzlandalıların %0.17’lik bölümü Yedinci Gün Adventizm Kilisesine kayıtlıdır. Yedinci Gün Adventizmi, Protestan Hristiyanlık mezhebidir. İzlanda’da Yedinci Gün Adventist kilisesi, Kirkja Sjounda Dags Adventista’dır.

İzlanda’da Mormonizm

Mormonizm, İzlanda’da %0.6’lık bir orandır. Mormonizm bir teolojidir. İzlanda’da bulunan Mormonizm Kilisesi, İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’dir.

İzlanda’da Baptistler

İzlanda’da Baptistlerin oranı, %2’dir. Baptizm bir Protestanlık mezhebidir. İlk Baptist Kilisesi, Emmanuel Baptist Kilisesi ve Loftstofan Baptist Kilisesi İzlanda’daki Baptist kiliselerdir.

İzlanda’da Protestanlık

İzlanda’da Protestanlık %0.36’lık bir orandadır. Protestanlık Hristiyanlığın mezheplerinden bir tanesidir. Strandakirkja ve Hateigskirkja İzlanda’daki Protestan kiliseleridr.

İzlanda’da Kilise Sayısı Kaçtır?

İzlanda’da toplam 350 adet kilise bulunur. Günümüzde İzlanda’da nüfusun %89.3’lük kısmı kiliselere kayıtlıdır. İzlanda’da kiliseye kayıtlı kişilerin %10’u ayda bir kez kilise ziyaretinde bulunduğunu, %43’lük kısmı hiç bulunmadığını ve %15.9’luk kısmı yılda bir kez ziyaret ettiğini belirtmektedir.

İzlanda’daki kiliseler kendi içlerinde gruplara ayrılmakta ve İzlanda nüfusu bu gruplara %90 civarı katılım göstermektedir. İzlandalıların %80’i Lutheran Devlet Kilisesi üyesidir. %5’lik kısım diğer Hristiyan örgütlerine ve %5’lik kısım geleneksel Norse dini üyeleridir.

İzlanda’da Müslümanlık

İzlanda’da Müslümanlık azınlıktadır. İzlanda’da nüfusun %0.4’lük bir kısmı Müslümandır. İzlanda’da ilk camii 2014 yılında yapılmıştır. Moskan-i Reykjavik Camii, The Grand Mosque of Iceland, Islamic Cultural Centre of Iceland ve Ahmadiyye Muslim Community Iceland İzlanda’da bulunan camiilerdir.

İzlanda’da Cami Sayısı Kaçtır?

İzlanda’da toplam 4 camii bulunur.

İzlanda’da Musevilik

İzlanda’da Musevilik azınlıktadır. Musevilerin İzlanda’daki oranı yaklaşık %3’tür. İzlanda’da 1 adet Sinagog vardır ve İzlanda’daki Sinagog’un adı Chabad of Iceland’dır.

İzlanda’da Ateistlik

İzlanda nüfusunun %10’u ateist olarak bilinmektedir. 20. yüzyıldan beri İzlanda’da dini inancı bulunmayan kişilerde sürekli bir artış söz konusudur.

İzlanda’nın önemli atesitleri arasında yazar Niels Dungal ve sosyalist Helgi Hoseasson bulunmaktadır.

İzlanda’da Dinsizlik ve Hümanizm

İzlanda’da %30’luk kesim dinsiz kişiler olarak bildirilmiştir. İzlanda’lı dini inancı olmayan kişiler arasında yazar Porbergur Pordarson bulunmaktadır.

İzlanda’da %0.96’lık kesim Hümanizm inançlı kişilerden oluşur. İzlanda’da 1990 yılında SIDDMENT adıyla etik hümanist bir dernek kurulmuştur. 2020 yılından beri SIDDMENT, İzlanda’daki 6. en büyük dini örgüttür.

İzlanda’da İnanç Hoşgörüsü Nasıldır?

İzlanda’da 1874’te Anayasa’nın 64. maddesiyle ahlak ve kamu düzenine zarar vermediği sürece inanç özgürlüğü verilmiştir. 2017 SPI raporuna göre, İzlanda başkalarının dini inancına en hoşgörülü ülke olarak belirlenmiştir. İzlanda’da toplum güvenliğinin en iyi şekilde sağlanması farklı inançlara olan hoşgörünün bir göstergesidir.

İzlanda’da Laiklik Ne Kadar Güçlüdür?

İzlanda laik bir ülkedir. İzlanda’da Anayasaya göre tüm inançlara özgürlük vardır. İzlanda’da din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır. İzlanda’da ibadet ve inanç özgürlüğü devlet güvencesindedir. Laiklik adına İzlanda’da Siddment adında etik bir kuruluş bulunmakta ve Siddment insan haklarını savunmaktadır. İzlanda devleti her vatandaşına eşit olarak yaklaşmaktadır ve İzlanda’da Anayasa 64. maddesiyle inanç özgürlüğünü garanti etmektedir.

İzlanda’da Din ve İnanç Sosyal Yaşamı Nasıl Etkiler?

İzlanda’da en çok inanılan din Hristiyanlıktır. İzlanda eşitlik bağlamında en önde olan ülkelerdendir. Her türlü inanç ve görüşe hoşgörülü olmaları sebebiyle İzlanda, modern ve laik bir ülkedir. İzlanda’da dahabüyük yaştaki insanlar için dinin önemi büyük olsa da, bu durum sosyal ve çalışma yaşamını etkilememektedir.

Yapılan anketlere göre İzlanda’da Kiliseye gitme oranı en fazla ayda 2- 3’tür ve bu durum sosyal yaşamlarında herhangi bir etkiye sahip değildir. Din ve inanç, İzlanda hayat standartlarında fazla yer kaplamamaktadır. Geneli Hristiyan olan İzlanda’da, çalışma yaşamında herhangi bir ritüel gerekmez fakat Müslümanlık gibi belirli zamanlarda ritüele sahip olan kişilere saygı gösterilmekte ve inançlarını uygulamalarına izin verilmektedir.

İzlanda’da Din Eğitimi Nasıldır?

İzlanda’da dini çeşitliliğin etkisiyle 2008 yılında dini dersler Hristiyanlık Bilgisi’nden Dini Eğitim ismine geçmiştir. İzlanda’da çoğunluğu Hristiyan inancına sahip kişilerin oluşturmasına rağmen çeşitli dinlerden vatandaşlar bulunması sebebiyle ders programlarında çeşitli dinler hakkında bilgiler verilmeye başlanmıştır.

Yapılan araştırmalara göre yurt dışından İzlanda’da eğitim için gelen kişiler kolaylıkla ülkeye adapte olabilmektedir. Türkiyeden din eğitimi için İzlanda’ya giden Türkler, İzlandalıların hoşgörüsü ve saygısı ile karşılanmaktadır. İzlandalılar din eğitimi için gelen Türklere diğer vatandaşlardan farksız ve pozitif olarak muamele göstermektedir.

İzlanda’da din adamı olabilmek için başlangıç olarak iki yıllık ilahiyat bitirmek, vaiz veya öğretmen olabilmek için 4 yıllık ilahiyat mezunu olmak, bir kilise veya dini bir örgütte lider olabilmek için ilahiyat alanında yüksek lisans yapmak, üniversitede eğitim vermek veya araştırma görevlisi olabilmek için doktora yapmak gerekmektedir.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: