İzlanda Coğrafyası

İzlanda Coğrafyası ve İzlanda Coğrafya Bilgisi

İzlanda, yer şekilleri bakımından dünyanın en zengin coğrafyasına sahip ülkelerinden biridir. İzlanda, Avrasya ve Kuzey Amerika levhalarının kesiştiği yerde bulunmasından ötürü hızla yükselmektedir ve bu konumu sayesinde çok şekilli bir coğrafyaya sahip olmuştur. İzlanda’nın büyük bir kısmını volkanlar, buzullar, şelaleler, gayzerler ve keskin kıyı uçurumları gibi coğrafi yer şekilleri oluşturmaktadır. İzlanda’daki toprak türleri, ülkenin coğrafi konumu nedeni ile volkanik malzemelerden oluşur.

Toprak sınıflandırma şemasına göre, İzlanda’daki toprağın çoğu Andosoller ya da Vitrisoller olarak sınıflandırılır. Periyodik tephra birikmesinin yanında, drenaj ve eolian birikimi de, İzlanda’da toprak türlerinin oluşumunda önemli bir rol oynamaktadır.

İzlanda, tektonik hareketler sonucu oluşmuş onlarca volkanik dağa ev sahipliği yapmaktadır. Hvannadalshnjukur Dağı, Vatnajökull buzulunun üstünde yer almaktadır ve İzlanda’daki en yüksek dağdır. Eyjafjallajökull Yanardağı, adanın güneyinde bulunan ve 2010 yılındaki patlamadan sonra, ilginç isminin de yardımı ile, akıllarda kalmış ünlü bir İzlanda yanardağıdır. Başkent Reykjavik’in ünlü dağı Esjan, dağ yürüyüşçüleri için popüler bir destinasyondur.

İzlanda Haritada Nerededir?

İzlanda, Atlantik okyanusunun kuzeyinde, Norveç ile Grönland arasında kalan, kuzey kutup dairesine yakın bir ada ve Avrupa ülkesidir. İzlanda’nın kuzeybatısında Grönland, güneydoğusunda Büyük Britanya, doğusunda Norveç ve kuzeyinde Arktik okyanusu yer almaktadır.

İzlanda Dünya Haritasında Ülkemizin Hangi Yönündedir?

İzlanda dünya haritasında ülkemizin kuzeybatısında yer almaktadır.

İzlanda’da Güneş Kaçta Doğar?

İzlanda’da güneş, ülkenin bulunduğu konum nedeni ile her ay farklı bir saatte doğmaktadır. İzlanda yaklaşık olarak 14𝆩 - 24𝆩 batı boylamları ile 64𝆩 - 66𝆩 kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. İzlanda’da güneşin doğuşu, kış aylarında 10:00 ile 11:00 saatleri arasında, yaz aylarında ise 00:00 ve 04:00 saatleri arasında değişiklik göstermektedir. İzlanda’da her yıl Haziran ayında, bir kez güneşin hiç batmadığı bir gün yaşanır.

İzlanda Coğrafi Konumu Nedir?

İzlanda yaklaşık olarak 14𝆩 - 24𝆩 batı boylamları ve 64𝆩 - 66𝆩 kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır. İzlanda’nın merkez noktası coğrafi konumu, 64𝆩 55’ 52.59’’ kuzey ve 19𝆩 01’ 16.21’’ batı koordinatlarıdır.

İzlanda Bir Ada Ülkesi Midir?

İzlanda, Atlantik Okyanusu’nun kuzeyinde yer alan bir ada ülkesidir.

İzlanda Adası Yüzölçümü Nedir?

İzlanda adasının yüzölçümü 103.000 kilometrekaredir. Avrupa Çevre Ajansı’nın 2017 yılında yayımladığı İzlanda Arazi Örtüsü Raporu’na göre, toplam İzlanda yüzölçümünün; ormanlar %1’ini, tarıma elverişli araziler %0,02’sini, sulak alanlar %7’sini, meralar ise %3’ünü meydana getirmektedir.

İzlanda’nın Komşuları Nelerdir?

İzlanda’nın komşuları, güneydoğuda Büyük Britanya, doğuda Norveç ve batıda Grönland’dır. İzlanda, kuzey ve batıda Grönland denizi, doğuda Norveç denizi ve güneyde Kuzey Atlantik okyanusu ile çevrilidir.

İzlanda Türkiye Arası Kaç Kilometredir?

İzlanda ve Türkiye arası 4.486 kilometredir.

İzlanda’da Kaç Şehir Vardır?

İzlanda’da 13 bağımsız şehir bulunmaktadır.

İzlanda Şehirleri Nelerdir?

İzlanda’da bulunan 13 bağımsız şehir aşağıda listelenmiştir.

  • Reykjavik
  • Kopavogur
  • Hafnarfjoerdur
  • Akureyri
  • Gardabaer
  • Mosfellsbaer
  • Akranes
  • Selfoss
  • Isafjordur
  • Saudarkrokur
  • Egilsstadir
  • Borgarnes
  • Keflavik

İzlanda’nın Sahil Şehirleri Hangileridir?

İzlanda’nın sahil şehirleri aşağıda listelenmiştir.

  • Reykjavik
  • Grindavik
  • Vik
  • Hofn
  • Djupivogur
  • Seydhisfjordhur
  • Vopnafjordhur
  • Husavik
  • Delvik
  • Saudharkrokur
  • Hvammstangi
  • Hellissandur
  • Borgarnes

İzlanda Kıta Sahanlığı Ne Kadardır?

İzlanda kıta sahanlığı, karadan 200 deniz mili açıklık olarak hesaplanmaktadır.

İzlanda Deniz Suyu Sıcaklıkları Ne Kadardır?

İzlanda’nın başkenti Reykjavik’te yapılan ölçümler sonucunda hesaplanan, İzlanda deniz suyu sıcaklıkları mevsimsel ortalamaları aşağıda listelenmiştir.

  • İzlanda deniz suyu sıcaklığı kış mevsimi için ortalama 4.2 ℃ olarak ölçülmektedir. İzlanda’da deniz suyu sıcaklıklarının; aralık ayı ortalaması 6.4 ℃, ocak ayı ortalaması 5.7 ℃ ve şubat ayı ortalaması 5.5 ℃’dir.
  • İzlanda deniz suyu sıcaklığı ilkbahar mevsimi için ortalama 4.1 ℃ olarak ölçülmektedir. İzlanda’da deniz suyu sıcaklıklarının; mart ayı ortalaması 5.7 ℃, nisan ayı ortalaması 6.2 ℃ ve mayıs ayı ortalaması 7.4 ℃’dir.
  • İzlanda deniz suyu sıcaklığı yaz mevsimi için ortalama 9.7 ℃ olarak ölçülmektedir. İzlanda’da deniz suyu sıcaklıklarının; haziran ayı ortalaması 9.9 ℃, temmuz ayı ortalaması 11.7 ℃ ve ağustos ayı ortalaması 11.9 ℃’dir.
  • İzlanda deniz suyu sıcaklığı sonbahar mevsimi için ortalama 7.6 ℃ olarak ölçülmektedir. İzlanda’da deniz suyu sıcaklıklarının; eylül ayı ortalaması 10.5 ℃, ekim ayı ortalaması 8.5 ℃ ve kasım ayı ortalaması 7.1 ℃’dir.

İzlanda Fiziki Haritası Nasıldır?

İzlanda, iki ıraksak tektonik levhanın kesişim noktasında olması nedeni ile volkanizma süreçleri sonucunda ortaya çıkan yer şekillerine sahiptir. İzlanda’nın yer şekilleri tipleri arasında; lav alanları, sütunlu bazalt oluşumlar, ay benzeri kraterler, yarık vadiler, riyolit dağları ve yanardağlar bulunmaktadır.

İzlanda’da volkanik oluşum renkleri olan donuk kahverengiler, griler ve siyahın yanında, riyolitik kayalardan gelen canlı koyu sarı, yanık koyu sarı, sienna kırmızısı ve ten rengi yer şekilleri de görülmektedir.

İzlanda, yönetimsel olmaktan çok, coğrafi özelliklere göre belirlenmiş 8 bölgeye ayrılmaktadır. İzlanda’daki 8 coğrafi bölge; başkent bölgesi, güney yarımadası, batı bölgesi, batı fiyortları bölgesi, kuzeybatı bölgesi, kuzeydoğu bölgesi, doğu ve güney bölgeleridir.

İzlanda fiziki haritası aşağıda verilmiştir.

İzlanda Fiziki Haritası
İzlanda Fiziki Haritası

İzlanda Dağları Özellikleri Nasıldır?

İzlanda dağları, tektonik hareketler sonucu milyonlarca yılda oluşmuştur. İzlanda dağları, farklı lav türlerinin, farklı soğuma süreçlerinden geçerek oluşturduğu dağlardır ve hala yılda ortalama 5 cm yükselmeye devam etmektedirler. İzlanda Batı Fiyortları dağları, adadaki diğer dağlara göre daha yaşlı olup, yaklaşık olarak 10- 16 milyon yaşındadırlar. Binlerce yıldır taşıdıkları buzulların kenarları yontması ile pürüzsüz gözüken dağlarının yanında, İzlanda’nın üstünde bulunduğu iki levhanın birbirini itmesi ile meydana gelen pürüzlü ve keskin kenarlı dağlar da görülmektedir. İzlanda’da 30 civarı aktif yanardağ bulunmaktadır. İzlanda dağları ortalama 1773 metre yüksekliktedir.

İzlanda dağları, hem şekilleri ve değişik yapıları ile göze hitap eden, hem de volkanik hareketleri ve lavları ile macera severlere hitap eden turistik mekanlardır. İzlanda dağlarına, dağ yürüyüşü ve 4x4 araçlarla dağ tırmanışı turları için her sene binlerce turist gelmektedir.

İzlanda dağları, derin vadileri ve keskin uçurumları nedeni ile adada etkili olan rüzgarların daha da şiddetlenmesine neden olmaktadır.

İzlanda Yanardağları Nelerdir?

İzlanda’da bulunan yanardağlar aşağıda listelenmiştir.

  • Askja
  • Baroarbunga
  • Brennisteinsfjöll
  • Eldfell
  • Eldgja
  • Esjufjöll
  • Eyjafjallajökull
  • Fagradalsfjall
  • Fremrinamur
  • Grensdalur
  • Grimsnes
  • Grimsvötn
  • Hekla
  • Helgafell
  • Hengill
  • Heraoubreio
  • Hofsjökull
  • Holuhraun
  • Hromundartindur
  • Hveravellir
  • Hverfjall
  • Jolnir
  • Katla
  • Kerlingarfjöll
  • Kolbeinsey Ridge
  • Kollottadyngja
  • Krafla
  • Krakatindur
  • Krysuvik
  • Kverkfjöll
  • Laki
  • Loki-Fögrufjöll
  • Ljosufjöll
  • Lysuholl
  • Öraefajökull
  • Prestahnukur
  • Reykjanes
  • Reykjaneshryggur
  • Snaefellsjökull
  • Surtsey
  • Theistareykjarbunga
  • Thoroarhyrna
  • Thorolfsfell
  • Thrihnakagigur
  • Tindfjallajökull
  • Torfajökull
  • Trölladyngja
  • Tungnafellsjökull
  • Vatnafjöll

İzlanda’daki Yanardağın Adı Nereden Gelmektedir?

İzlanda Eyjafjallajökull yanardağı, adanın güneyinde kalan, tepesi buzul ile kaplı bir yanardağdır ve en son 2010 yılında kuvvetli bir püskürme yapmıştır. İzlanda Eyjafjallajökull yanardağının ismi 3 farklı kelimeden oluşmaktadır. Eyjafjallajökull isminin ilk kısmı olan Eyja, adalar anlamına; ikinci kısım olan fjalla, dağlar anlamına; üçüncü kısım jökull ise buzul anlamına gelmektedir. Eyjafjallajökull ismini oluşturan kelimeler çevrildiğinde, ada dağlarındaki buzul anlamına gelir. Eyjafjallajökull İzlanda yanardağ okunuşu için orjinal İzlanda kaynaklarına bakılmalıdır. Hekla ve Katla gibi bazı İzlanda yanardağlarının, isimlerini popüler kadın isimlerinden aldığı bilinmektedir.

İzlanda’daki Yanardağların En Büyüğü Hangisidir?

İzlanda’daki yanardağların en büyüğü Öraefajökull’dür. 2110 metre yüksekliğe ulaşan İzlanda’nın en yüksek yanardağı Öraefajökull, Vatnajökull buzulunun altında bulunmaktadır. Öraefajökull yanardağı ilk kez 1362 yılında, ikinci kez ise 1728 yılında patlamıştır. İzlanda Öraefajökull yanardağında, 21. yüzyılda herhangi bir patlama yaşanmamıştır, ancak en son 2018 yılında bir hareketlilik tespit edilmiştir.

İzlanda Yanardağ Patlaması Ne Zaman Gerçekleşmiştir?

İzlanda’daki son yanardağ patlaması, 19 Mart 2021 tarihinde Reykjanes yarımadasında bulunan Fagradalsfjall yanardağında gerçekleşmiştir ve Geldingadalir vadisi boyunca yayılmıştır. İzlanda’da etkin bir yanardağ olan Fagradalsfjall’ın lavları, 32 kilometre uzaklıktaki başkent Reykjavik’ten görülmüştür. İzlanda’da patlayan yanardağ, son 800 yıldır Reykjanes yarımadasında gerçekleşen ilk patlamaya neden olmuştur.

İzlanda Gayzerleri Nelerdir?

İzlanda’da yaklaşık 29 adet aktif gayzer bulunmaktadır. Dünyanın her yerindeki gayzerlere ismini vermiş olan orjinal gayzer de dahil olmak üzere, birçok gayzeri görmek için İzlanda’ya tüm dünyadan turistler gelmektedir. İzlanda gayzerleri, güneybatı ve kuzeydoğu doğrultusunda, Kuzey Amerika ve Avrasya tektonik levhalarının sınırında dizilmektedir. İzlanda’nın ortasından geçen Kuzey Amerika- Avrasya fay hattında gerçekleşen volkanik hareketlenme sonucu, ısınarak kaynama noktasına gelen yeraltı suları, yüzeyden 250 metreye ulaşan yüksekliklere fışkırarak gayzerleri oluşturmaktadır.

İzlanda’nın turistik açıdan en ünlü gayzerleri aşağıda listelenmiştir.

  • Büyük gayzer
  • Strokkur gayzeri
  • Gamla Laugin gayzeri
  • Litri gayzeri
  • Graenihver gayzeri
  • Operrishola gayzeri

İzlanda’da Bulunan Ovalar Nelerdir?

İzlanda’da bulunan ovalar aşağıda listelenmiştir.

  • Hella ovası
  • Hvolsvöllur ovası
  • Laugaras ovası
  • Porlakshöfn ovası
  • Eyrarbakki ovası
  • Stokkseyri ovası
  • Pykkvibaer ovası

İzlanda’da Bulunan Nehirler Nelerdir?

İzlanda’da bulunan nehirler aşağıda listelenmiştir.

  • Hvita
  • Krossa
  • Kuoafljot
  • Markarfljot
  • Mulakvisl
  • Ölfusa
  • Ranga
  • Skafta
  • Skeioara
  • Skoga
  • Sog
  • Pjorsa
  • Tungnaa
  • Fossa
  • Batı Hvita
  • Noroura
  • Dynjandi
  • Kolbeinsa
  • Staoara
  • Blanda
  • Eyjafjaroara
  • Fnjoska
  • Glera
  • Heraosvötn
  • Hörga
  • Jökulsa a Fjöllum
  • Laxa
  • Skjalfandafljot
  • Vatnsdalsa
  • Hamarsa
  • Hofsa
  • Jökulsa a Dal
  • Jökulsa i Fljotsdal
  • Jökulsa i Loni
  • Lagarfljot
  • Selfljot

İzlanda’da Bulunan Toprak Türleri Nelerdir?

İzlanda Toprak Sınıflandırma Şeması’na göre, İzlanda’da bulunan toprak türleri; andosoller, histosoller, vitrisoller ve diğer topraklar olmak üzere 4 ana gruba ayrılmaktadır.

İzlanda Deprem Ülkesi Midir?

İzlanda, tektonik hareketlerin oldukça yoğun olduğu bir deprem ülkesidir. İzlanda, Kuzey Amerika ve Avrasya tektonik plakalarının kesiştiği noktada bulunması sebebi ile sismik olarak aktif bir ülkedir. İzlanda Ulusal Sismik Hareket İzleme Ağı verilerine göre, İzlanda’da bir haftada ortalama 500 adet deprem meydana gelir. Adadaki depremlerin büyük bir bölümüne, İzlanda’yı güneybatı kuzeydoğu doğrultusunda kesen, Güney İzlanda Sismik Bölgesi adı verilen transform fay hattı neden olmaktadır. İzlanda’daki çoğu şehir, adayı ortadan ikiye ayıran fay hattının tehlikesi altındadır.

İzlanda’da Bulunan Madenler Nelerdir?

İzlanda’da bulunan maden ve mineraller aşağıda listelenmiştir.

  • Alüminyum
  • Diatomit
  • Ferro- silicon
  • Tuz
  • Islak çimento
  • Kireç
  • Ponza taşı
  • Sülfür

İzlanda’da en önemli madencilik faaliyeti alüminyum üretimidir ve alüminyum, İzlanda’nın ihracatını yaptığı ürünler arasında ilk sırada yer almaktadır. İzlanda, çıkarılan madenleri ile jeotermal enerji sektöründe dünyada 9. sırada yer almaktadır.

İzlanda’nın Doğal Güzellikleri Nelerdir?

İzlanda’nın önde gelen doğal güzellikleri aşağıda listelenmiştir.

  • Thingvellir Ulusal Parkı
  • Strokkur Gayzeri
  • Gullfoss Şelalesi
  • Seljalandfoss Şelalesi
  • Jokulsarlon Buzul Lagünü
  • Reynisfjara kumsalı
  • Myvatn
  • Dettifoss and Godafoss
  • Holuhraun Yaylaları
  • Fjadrarglijufur
  • Snaefellsnes Yarımadası
  • Svartifoss
  • Landmannalaugar ve Thorsmork
  • Latrabjarg Kuş Uçurumları

Reynisfjara kumsalı, İzlanda’nın güney kıyısında yer alan, dünyaca ünlü siyah kumlu bir kumsaldır. Başkent Reykjavik’ten 180 kilometre uzaklıkta olan Reynisfjara kumsalı, güney kıyısı gezilerinin önemli duraklarından biridir. İzlanda siyah kumsal örnekleri ile dolu olan bir ülke olsa da, Reykjavik kumsalı bunların en güzeli olarak kabul görmektedir. 1991 yılında National Geographic, Reynisfjara siyah kumsalını ziyaret edilmesi gereken, tropik olmayan 10 kumsaldan biri olarak seçmiştir.

İzlanda Coğrafyası İzlanda İklimini Nasıl Etkiler?

İzlanda iklimi, temel olarak adanın bulunduğu konum ve sahip olduğu coğrafi özellikler doğrultusunda şekillenmektedir. Güneybatıdan İzlanda’ya doğru uzanan Körfez akıntısı ve Doğu Grönland kutup akıntısı, İzlanda’nın konumu yüzünden beklenenden daha ılıman bir kıyı havasına sahip olmasını sağlamaktadır.

İzlanda’da hava durumu, bir gün içinde değişkenlik gösterebilmektedir. İzlanda hava durumundaki ani ve dramatik değişiklikler, ani ve güçlü rüzgarların oluşmasına sebep olmaktadır. İzlanda topoğrafik özellikleri, rüzgarları şiddetlendirme eğilimindedir. İzlanda yaylalarında saatte 65 kilometre hıza ulaşabilen şiddetli rüzgarlar, İzlanda iklimi üzerinde oldukça etkilidir.

İzlanda aktif birçok yanardağın bulunduğu bir coğrafyaya sahiptir. İzlanda’da yanardağların patlaması sırasında çıkan kül bulutları, yıldırım fırtınalarının oluşmasına sebep olmaktadır. İzlanda ikliminde etkili olan volkanik patlamalar, hortum boyutlarında siklonlar oluşturan hava hareketlerine sebep olmaktadır.

İzlanda Coğrafyası İzlanda Kültürünü Nasıl Etkiler?

İzlanda’nın sahip olduğu coğrafya, bugünkü kültürünün oluşmasında etkili olmuştur. İzlanda coğrafyası, tektonik ve volkanik hareketler ile bunların sonucunda meydana gelen yer şekilleri çerçevesinde oluştuğu için, tarıma çok elverişli bir ülke değildir. Tüm alanının sadece %10’u bitki örtüsü ile kaplı olan İzlanda adasında köklü bir tarım kültürü oluşmamış, daha çok balıkçılık geleneği gelişmiştir.

İzlanda coğrafyası, adadaki mimari gelenek üzerinde etkisini göstermektedir. Adada bulunan yerel ağaç miktarının az oluşu, İzlanda mimarisini İskandinav mimarisinden farklılaşmıştır. Adaya ilk yerleşilen zamanlardan kalma bir mimari gelenek olan çatısı ot ve çim kaplı evler, İzlanda’da hala görülmektedir.

Bir ada olmasının yanında, tarıma elverişsiz coğrafya ve iklimi, İzlanda’nın balıkçılıkta gelişmesine yol açmıştır. 2018 yılında 1.3 milyon ton balık üretimi yapan İzlanda’da, balıkçılığın bu kadar önemli bir yere sahip olması, yemek kültürünü de şekillendirmiştir ve İzlanda yemek kültürü temelde balık ve diğer deniz ürünlerinin kullanımına dayanmaktadır.

İzlanda Nüfusu Ne Kadardır?

Birleşmiş Milletler’in, 24 Kasım 2021 tarihli verilerine göre İzlanda nüfusu, 344.329 kişidir.

Kurulduğu tarihten bu yana, düzenli artan bir nüfus grafiğine sahip olan İzlanda nüfus bakımından Avrupa’nın en kalabalık 46. ülkesidir.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: