İspanya Edebiyatı

İspanyol Yazarlar ve İspanyol Edebiyatı

İspanyol edebiyatı, İspanya Krallığı’nın topraklarında yazılmış İspanyolca eserleri kapsamaktadır. İspanya’nın çok çeşitli dil, din, etnik yapısı İspanya edebiyatını özel kılmaktadır.

İspanya Edebiyatı Dönemleri Nedir?

İspanya edebiyatında M.Ö. 3. yüzyıl ile M.S. 4. yüzyıllar arasında Latin kültürü gelişmiş ve yayılmıştır. Bu dönemde ortaya çıkmış en önemli eser, antik dünyanın son bilgini olarak anılan Sevillalı Aziz Isidore’un Etymologiae’sidir.

13. yüzyılın başı ile 15. yüzyılın sonu arasında Endülüs Dönemi’nin etkilerinde gerçekçi eserler verilmiştir. Dönemin en önemli eserlerinden biri olan Cantar de Mio Cid, 11. yüzyılda yaşamış Cid isimli bir adamın savaşları, fetihleri ​​ve günlük hayatının anlatıldığı epik şiirdir.

15. ve 16. yüzyılları kapsayan Rönesans Dönemi’nde şiir, dini edebiyat, nesir önem kazanmıştır. Doğal bir dil kullanılarak basit anlatımlara yer verilen bu dönemde aşk, pastoral, mitoloji, hayatın tadını çıkarmak ve kırsal yaşama övgü temalarında eserler verilmiştir. Juan de la Cruz’un Karmel Dağının Yükselişi (Subida del Monte Carmelo) adlı eseri dönemin önemli edebiyat eserleri arasında yer almaktadır.

17. yüzyılda İspanya edebiyatında barok etkileri görülmüştür. Dönemin en önemli kitabı Miguel de Cervantes’in yazdığı Don Kişottur.

18. yüzyıldaki Aydınlanma Çağı ile birlikte anti-barokizm, neoklasizm, ve romantizm öncesi akımları etkili olmaya başlamış ve ilerleyen yıllarda romantizm etkili olmaya başlamıştır. Gustavo Adolfo Bécquer and Rosalía de Castro, romantizm akımının önemli temsilcilerindendir.

19. yüzyıl sonunda realizm önem kazanmıştır. 20. yüzyılın başlarında İspanyol edebiyatçılar parnasyanizm, sembolizm, fütürizm ve yaratılışçılık akımlarının etkisinde eserler vermiştir.

20. yüzyılda İspanya İç Savaşından etkilenen edebiyatçılar, varoluşçuluk akımından etkilenmiş ve ulusal geleneğin etkisi altında eserlerini vermiştir. Modern dönem İspanya edebiyatında realizm, deneyselcilik, neobarokizm gibi birçok akım etkili olmuştur. Suso de Toro, Félix de Azúa, Eduardo Mendoza Garriga, José Ángel Valente, Miguel Delibes 20. yüzyıl İspanya edebiyatının önemli temsilcilerindendir.

İspanya Edebiyatından Önemli Kitaplar Nedir?

İspanya edebiyatının en önemli kitaplarından biri Don Kişottur. Cervantes’in yazdığı bu kitap Batı edebiyatının gelişmesine katkıda bulunmuş ve Batı’nın en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilmiştir. Juan Valera tarafından yazılmış Pepita Jiménez İspanyolca öğrenenler için okuması kolay bir kitap olmuş ve sonrasında operaya uyarlanmıştır. İspanya Ulusal Edebiyat Ödülü sahiplerinden Juan Goytisolo’nun Juan sin Tierra (Yurtsuz Juan) kitabı yakın dönem İspanya edebiyatının önemli eserlerindendir. Nadal Ödüllü Carmen Martín Gaite’nin Entre visillos (Perdenin Arkasında) önemli edebiyat eserlerindendir.

Rüzgarın Gölgesi - Carlos Ruiz Zafón

Rüzgarın Gölgesi (La sombra del viento), İspanyol yazar Carlos Ruiz Zafón’un 2001 yılında yayımlanan romanıdır. Hikaye içinde hikaye barındıran bu roman gizem, polisiye ve romantik türlerindendir. Unutulmuş Kitaplar Mezarlığı adında bir kütüphaneye giden ve kendisine yazarı Julián Carax olan Rüzgârın Gölgesi isimli kitabı seçen Daniel Sempere’nin hikayesini anlatmaktadır. Gotik edebiyat türünde olan bu kitabın çok katmanlı bir yapıya sahip olmasına rağmen oldukça anlaşılır ve sürükleyici olması, birçok farklı dile çevrilmesi ve tüm zamanların en çok satan kitaplarından biri olması sebebiyle İspanya edebiyatı için önemli bir kitaptır.

Beyaz Kalp - Javier Marías

Beyaz Kalp (Corazón tan blanco), İspanyol yazar Javier Marías’ın 1992 yılında yayımlanan kitabıdır. Kitapta anlatıcı olan baş karakter Juan’ın, babasının eski evlilikleri hakkındaki gerçekleri ortaya çıkarma çabalarını anlatmaktadır. Beyaz Kalp 1997’de Uluslararası Dublin Edebiyat Ödülü’nü almıştır.

Bernarda Alba’nın Evi - Federico García Lorca

Bernarda Alba’nın Evi (La casa de Bernarda Alba), İspanyol yazar Federico Garcia Lorca’nın 1936 yılında yazılıp 1945 yılında sahnelenen oyunudur. Köy Trajedileri Üçlemesinin son oyunudur. Bernarda Alba’nın Evinde küçük bir İspanyol köyünde töre olayı olarak anlatılan öyküde toplumda yaşanan kaosun ev içine yansıması verilmiştir. İkinci eşi vefat eden Bernarda ve ailesiyle hizmetçilerinin hikayesi konu alınmaktadır.

Tümüyle kadınları konu alması, kadınların problemlerine değinmesi, İspanyol İç Savaşı’nın gerçekliğini ortaya koyması, tarihi özellikleri gerçekçi bir şekilde vermesi sebepleriyle İspanyol edebiyatı için önemli bir eserdir.

Dünya Edebiyatında İspanya Konulu Eserler Nelerdir?

Dünya edebiyatında İspanya konulu eserler aşağıda listelenmiştir.

  • Kraliçenin Yemini: Kastilyalı Isabella’nın Bir Romanı
  • Madrid’de Kış
  • Perde Düşene Kadar
  • 20 Günde Camino de Santiago
  • Alberto’nun Kayıp Doğum Günü
  • Yürekteki İspanya
  • Geç Akşam Yemeği
  • Yüksek Ateşle Birlikte
  • İspanya, Yaşasın Ölüm
  • Geri Dönüş Yok
  • Gölgeler, Kabuklar ve İspanya
  • Granada: Endülüs’ün Işığı
  • Santiago’ya Yol
  • Çanlar Kimin için Çalıyor

İspanya, Yaşasın Ölüm - Nikos Kazancakis

İspanya, Yaşasın Ölüm (Axidevontas i. Ispania), Yunan Nikos Kazancakis’in 1937 yılında yayınlanan gezi türündeki kitabıdır. Eleftheros Logos gazetesinin dış haber muhabiri olarak 1920’lerin sonunda İspanya’ya giden Kazancakis İspanya’nın o dönemde yaşadığı kriz günlerini gözlemlemiştir. İç Savaş öncesinde ve iş savaş sırasında İspanya’da bulunmuş ve daha sonrasında gözlemlerini İspanya, Yaşasın Ölüm kitabında aktarmıştır.

İspanya’nın İç Savaş zamanlarını farklı bakış açılarıyla sunması, konusunun ağırlığına rağmen akıcı ve merak uyandırıcı olması ve İspanya’yı tanıtması özellikleriyle İspanya, Yaşasın Ölüm önemlidir.

Yürekteki İspanya - Pablo Neruda

Yürekteki İspanya (España en el corazón), Şilili yazar Pablo Neruda’nın 1937 yılında yayınlanan şiir türündeki kitabıdır. 1936 yılında Madrid’de konsolos olarak bulunan Pablo Neruda, bu kitabında İspanya İç Savaşı’nın iç yüzünü ortaya koymuştur.

Yürekteki İspanya’daki şiirler iç savaşı anlatırken bir yandan acı, kin, korku, kuşku gibi duyguları uyandırıp diğer yandan da toplumsal aşk ve birlik duygularını ortaya çıkarması yönleriyle önemli bir kitaptır.

Çanlar Kimin için Çalıyor - Ernest Hemingway

Çanlar Kimin için Çalıyor (For Whom the Bell Tolls), Amerikalı yazar Ernest Hemingway’İn 1940 yılında yayınlanan roman türündeki kitabıdır. Romanın baş karakteri olan Robert Jordan’ın gözünden, İspanya İç Savaşı anlatılmakta ve savaşın anlamsızlığı sorgulanmaktadır. Hemingway İspanya İç Savaşı sırasında gazete muhabiri olarak İspanya’da bulunmuş ve romanında kendi deneyimlerinden faydalanmıştır.

İspanya İç Savaşı gerçeklerini kurgusal bir şekilde okuyucuya aktarması, savaşın acımasız iç yüzünü ön plana çıkarması ve okuyucuda uyandırdığı duygular sebebiyle önemli bir romandır.

İspanya Edebiyatının En Önemli Yazarları Kimlerdir?

İspanya edebiyatı köklü bir geçmişe sahiptir. İspanya’ya yapılan işgaller, İspanya’nın hakimlerinin girdiği savaşlar, ülke içindeki iç savaşlar ile birçok farklı din kültüründen etkilenmiş olan İspanya edebiyatı tarihi boyunca kendisini zenginleştiren birçok yazar ve şair barındırmaktadır. Joan Baptista Aguilar, Gustavo Adolfo Bécquer, Fernando de Rojas, Camilo José Cela, Juan Ruiz de Alarcón, Miguel de Cervantes, Carlos Ruiz Zafon ve Rosa Montero İspanya edebiyatının önemli yazarlarındandır. İspanyollar özellikle Batı edebiyatına öncülük etmiş yazar ve şairlerinin ünlenmesini ve hak ettiği değerleri almasını sağlamışlardır. İspanyollar, milli duyguları uyandıran, milli birlik ve beraberliğin önemini ortaya çıkaran yazarların eserlerini dikkate almıştır. İspanyollar Lope de Vega, Cervantes, Jacint Verdaguer gibi önemli yazarların evlerini müze haline getirmiştir.

Carlos Ruiz Zafon Kimdir?

Carlos Ruiz Zafón 25 Eylül 1964 tarihinde İspanya’nın Barcelona şehrinde dünyaya gelmiş bir yazardır. Ruiz Zafón 19 Haziran 2020 tarihinde, 55 yaşındayken ABD’nin Los Angeles şehrinde vefat etmiştir.

1993 yılında yayınladığı ilk romanı olan El príncipe de la niebla ile yetişkin kurgu dalında Edebé edebiyat ödülünü kazanmıştır. Genç yetişkin romanları, kurgu romanlar ve kısa hikayeler yazan Ruiz Zafón’un en önemli kitabı El sombra del viento (Rüzgarın Gölgesi) birçok dile çevrilmiş ve birçok ödül almış bir romandır. El juego del ángel (Meleğin Oyunu), Marina, El prisionero del cielo (Cennetin Tutsağı) yazarın diğer önemli eserleridir.

Rosa Montero Kimdir?

Rosa Montero Gayo 3 Ocak 1951 tarihinde İspanya’nın Madrid şehrinde dünyaya gelmiş olan bir gazeteci ve çağdaş kurgu yazarıdır. Yaptığı gazetecilik çalışmaları ile 1978 yılında Manuel del Arco ödülünü alan ilk kadın gazeteci olan Montero ilk kitabı Crónica Del Desamor’u (Düşmanın Günlüğü) 1979 yılında yayınlamıştır. 1980’de makaleleri ve edebi raporları için Ulusal Gazetecilik ödülünü kazanmıştır. Montero, gazetecilik, çocuk öyküleri, röportaj koleksiyonu, roman alanlarında eserler vermiştir. Te trataré como una reina (Sana Kraliçe Gibi Davranacağım), La loca de la casa’yı (The Lunatic of the House), Historia del Rey Transparente’yi (Şeffaf Kralın Öyküsü) yazarın önemli eserlerindendir.

Camilo José Cela Kimdir?

Camilo José Cela (Camilo José Cela y Trulock) 11 Mayıs 1916 tarihinde İspanya’nın Galiçya Bölgesi’nde dünyaya gelmiş romancı, şair, hikaye yazarı ve denemecidir. Camilo José Cela 17 Ocak 2002 tarihinde, 85 yaşındayken, İspanya’nın Madrid şehrinde vefat etmiştir.

José Cela İkinci Dünya Savaşı sonrası İspanyol edebiyatının gelişmesinde önemli yere sahip olan ilk kitabı La familia de Pascual Duarte’yi (Pascual Duarte’nin Ailesi) 1942’de yazmıştır. 1987’de, Asturias Prensi Edebiyat Ödülü’ne layık görülen José Cela1989 yılında da Nobel Edebiyat Ödülünü almıştır. Oficio de tinieblas (Karanlığın Ofisi), Mazurca para dos muertos (İki Ölü için Mazurka), La cruz de San Andrés (Aziz Andres Haçı) yazarın önemli eserlerindendir.

İspanya Kültürü İspanya Edebiyatını Nasıl Etkilemiştir?

İspanya edebiyatı, İspanya kültürünün değişim ve gelişiminden etkilenmiştir. İspanya’da yaşanan olaylar kültürü etkilemiş ve bu etkilerin yansıması İspanyol edebiyatında görülmüştür. İspanya edebiyatı, İspanya kültüründe milliyetçilik duygularının ortaya çıkmasını ve yayılmasına yardımcı olmuştur. İspanya’nın çeşitli dil, din ve etnik özellikleri sahip yapısı, İspanya edebiyatının da çok çeşitli olarak gelişmesine yardımcı olmuştur. İspanya’nın sahip olduğu kültür çeşitliliğinin, İspanya içindeki farklı kültür yapılarına tanıtılması ve kabul edilmesi İspanya edebiyatı sayesinde olmuştur.

İspanya’da Görülmesi Gereken Edebiyat Müzeleri Nelerdir?

İspanya’daki önemli kütüphane ve edebiyat müzeleri aşağıda listelenmiştir.

  • Biblioteca Pública de Lleida (Lleida Halk Kütüphanesi)
  • Biblioteca de Cádiz (Cádiz Kütüphanesi)
  • Biblioteca Valenciana Nicolau Primitiu (Nicolau Primitiu Valensiya Kütüphanesi)
  • Biblioteca Nacional de España (İspanya Ulusal Kütüphanesi)
  • Biblioteca de Catalunya (Katalonya Kütüphanesi)
  • Biblioteca de Málaga (Málaga Kütüphanesi)
  • Casa Museu Verdaguer (Verdaguer’in Evi-Müzesi)
  • Casa-Museo de Lope de Vega (Lope de Vega’nın Evi-Müzesi)
  • Museo Fundación Rafael Alberti (Rafael Alberti Vakfı Müzesi)
  • Museo de la Palabra (Sözler Müzesi)

En Popüler İspanya Gazeteleri Hangileridir?

En popüler İspanya gazeteleri aşağıda listelenmiştir.

  • El País
  • El Mundo
  • ABC
  • La Razón
  • AS
  • Marca
  • Diario de Sevilla
  • El Correo
  • La Vanguardia
  • Mundo Deportivo
  • La Verdad
  • El Periódico de Catalunya
Utku Urfa Yazan: Utku Urfa

Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.

Paylaş: