Abhazya Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Abhazya Cumhuriyeti ile İlgili Bilinmesi Gerekenler

Abhazya Cumhuriyeti, Güney Kafkasya’da ve Gürcistan’ın kuzeybatısında, Büyük Kafkas Dağları’nın güneyinde, Karadeniz’in doğu kıyısında konumlanmış özerk bir devlettir. Abhazya’nın başkenti Karadeniz kıyısında bir liman kenti olan ve aynı zamanda Abhazya’nın en büyük şehri olarak tanımlanan Sohum’dur. Abhazya nüfusu 2011 verilerine göre 240 bin civarındadır. Abhazya, yönetim gücünün halk tarafından seçilen başkan ile meclis güvenine dayanan hükümet başkanı arasında paylaştırıldığı yarı başkanlık sistemli cumhuriyet ile yönetilmektedir.

Abhazya Cumhuriyeti, ayrılıkçıların 1994 yılında Abhazya Özerk Cumhuriyeti’ni ele geçirmesi ve Gürcistan’dan bağımsızlıklarını ilan etmesiyle ortaya çıkmıştır. Abhazya Cumhuriyeti resmi olarak Rusya, Suriye, Venezuela, Nikaragua ve Nauru gibi sınırlı sayıda devletler tarafından tanınmaktadır. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu Birleşmiş Milletler ülkeleri tarafından Abhazya Cumhuriyeti bir devlet olarak görülmemekte ve Gürcistan’ın bir parçası olarak tanımlanmaktadır. Abhazya’nın resmi olarak tanınmamasına karşın Türkiye ile Abhazya Cumhuriyeti arasında ticaret ilişkiler gelişmiştir.

Abhazya Cumhuriyeti’ni ziyaret etmek isteyen yabancı ülke vatandaşlarına belirli koşullarda vize uygulaması yapılmaktadır. Abhazya’ya gitmek isteyen Türkiye vatandaşları, Abhazya’ya girebilmek için vize alınması gereken milletler arasındadır. Türkiye’den Abhazya’ya kara yolu ile gitmek, Abhazya ve Gürcistan arasındaki siyasi gerilimler nedeniyle mümkün olmamaktadır. Türkiye’den Abhazya Cumhuriyeti’ne gitmek isteyenlerin hava yolu ile Rusya üzerinden ülkeye geçmeleri gerekmektedir. Abhazya Cumhuriyeti’ne seyahat ederken Rusya’dan geçilmesi gerektiği için Türkiye vatandaşlarının Abhazya vizesinin yanı sıra Rusya vizesi almaları gerekmektedir.

Abkhazia Neresidir?

Abkhazya, Karadeniz’in doğu kıyılarında, Büyük Kafkas dağlarının güneyinde yer almaktadır.

Gürcistan ile Rusya dışında kara komşusu bulunmayan Abhazya harita üzerinde bu iki ülke arasında kalmış bir kıyı ülkesi konumundadır.

Abhazya harita görseli aşağıda verilmiştir.

Abhazya Harita Görseli
Abhazya Harita Görseli

Abhazya Hangi Kıtadadır?

Abhazya, Asya kıtasının Güneybatı Asya ve Kafkasya bölgesinin Karadeniz kıyılarında yer almaktadır.

Abhazya’nın Yüzölçümü Nedir?

Abhazya’nın yüzölçümü 8,665 kilometrekaredir. Abhazya’da nüfusa oranla kilometrekare başına yaklaşık 28 kişi düşmektedir.

Abhazya’nın Sınır Uzunlukları Nasıldır?

Abhazya’nın Rusya ve Gürcistan olmak üzere iki sınır komşusu vardır. Rusya sınırı Abhazya’nın kuzeyi boyunca uzanırken, Abhazya’nın doğusunda Gürcistan sınırı yer almaktadır.

Rusya ile Abhazya arasında doğal bir sınır görevi gören Büyük Kafkas Dağları, dağlık Abhazya coğrafyası içinde ülkenin kuzey bölgesi boyunca uzanmaktadır. Abhazya’nın sınır uzunlukları, batıdan doğuya 170 km, güneyden kuzeye 65 km’dir. Abhazya sınırlarının brüt uzunluğu, 390 kilometresi kara ve 210 kilometresi deniz olmak üzere yaklaşık 600 kilometreyi bulmaktadır.

Abhazya’nın Nüfusu Ne Kadardır?

Abhazya’nın nüfusu Abhazya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi 2020 verilerine göre 244,926’dır ve Abhazya, dünya nüfus sıralamasında 185. sırada yer almaktadır.

Demografik çeşitliliğe sahip Abhazya nüfusu; Abhaz, Rus, Gürcü (daha çok Megreller) ve Hemşinliler (Ermeniler) tarafından oluşmaktadır. 1992 - 1993 arasında yaşanan savaşta nüfusunun neredeyse yarısını yitiren Abhazya Cumhuriyeti nüfusu, Datareportal verilerine göre 2020 ve 2021 arasında %1.7 oranında artış göstermiştir.

Abhazya Zaman Dilimi Nedir?

Abhazya UTC+3 zaman diliminde yer almaktadır. Abhazya ile aynı zaman diliminde Rusya, Belarus, Türkiye, Ukrayna, Fransa, Güney Afrika, Irak, Kuveyt, Katar, Yemen, Japonya, Bulgaristan, Estonya, Litvanya, Yunanistan, Finlandiya, İsrail, Romanya gibi ülkeler yer almaktadır.

Abhazya ve Türkiye Arası Saat Farkı Kaçtır?

Abhazya ve Türkiye arası saat farkı 1 saattir.

Abhazya İklimi Nasıldır?

Abhazya, Karadeniz’e kıyısı olması nedeniyle kuzey enlemlerine kıyasla oldukça ılıman bir iklime sahiptir. Abhazya’nın kuzey sınırı boyunca uzanan Büyük Kafkas Dağları’nın Abhazya’yı soğuk kuzey rüzgarlarından koruması, bölge ikliminin ılıman olmasında en önemli etkenlerden birisidir. Abhazya’nın ılıman iklimi, Sovyet döneminde popüler bir tatil yeri haline gelmesine ve “Gürcü Rivierası” olarak anılmasına neden olmuştur.

Abhazya’nın kıyı bölgeleri çoğunlukla ortalama yıllık sıcaklığın 15 °C civarında olduğu subtropikal bir iklim özelliği göstermektedir ve kış aylarında nadiren şiddetli donlara maruz kalmaktadır. Abhazya iklimi, yaz mevsiminde ortalama 22 ila 23 °C arasında değişirken, kış mevsiminde sıcaklık ortalaması 4 ila 6 °C arasındadır. Abhazya’da deniz seviyesinden 1000 metre ve daha yüksek kesimlerde dağ iklimi vardır ve kışlar nispeten daha soğuk ve uzun, yazlar sıcak yaşanmaktadır. Abhazya’nın zirveleri yıl boyunca soğuk ve yazsız bir iklime sahiptir.

Abhazya yüksek miktarda yağış almaktadır, ancak kıyılarının çoğunda daha düşük nem seviyelerine neden olan endemik mikro iklim şartları hakimdir. Abhazya’nın kıyı çizgisi boyunca yıllık yağış miktarı ortalama 1200 ile 1400 mm arasında değişmektedir. Kafkas Dağları’nın etekleri ve iç vadileri yılda ortalama 1000- 1800 mm yağış almaktadır. Daha yüksek dağlık bölgelerde görülen ortalama yağış miktarı ise 1700 - 3500 mm arasında seyretmektedir. Abhazya’da kıyı bölgelerinde genellikle kar yağışı görülmemektedir ancak; dağlık bölgelerde önemli miktarda kar yağışı görülmektedir. Abhazya’nın Karadeniz’e bakan yüksek dağlık bölgelerinin bir kısmında kar kalınlığı 5 metreyi aşmaktadır.

Abhazya Dili Nedir?

Abhazya’nın resmi dili Abhazca’dır. Rusça, Abhazca gibi devlet dairelerinde geçerli bir resmi dil olarak görülmektedir.

Abhazya’da konuşulan etnik diller arasında Abaza dili dışında Gürcüce, Megrelce, Hemşince ve Ermenice de yer almaktadır.

Abhazya’da İngilizce Konuşulur Mu?

Abhazya’da İngilizce yaygın değildir ve sınırlı sayıda insan İngilizce bilmektedir.

Abhazya İngilizcesi ülkede günlük hayatta yaygın olmadığı için devlet dairelerinde iletişim sıkıntısı yaşanmaması adına ziyaretçilerin Abhazca ya da Rusça bilmeleri gerekmektedir.

Abhazya Alfabesi Nedir?

Abhazya alfabesi, Abhazca yazarken kullanılan, 62 harften oluşan bir alfabedir. Kiril alfabesi temelli Abhazya alfabesi, 19. yüzyıla dek yazılı olarak kullanılmamıştır.

Abhaz alfabesi tarihte birçok değişiklik yaşamıştır. İlk olarak Rus general Peter Von Uslar’ın çabalarıyla 1892 yılında, 37 harften oluşan ve temeli Kiril alfabesine dayanan ilk Abhaz alfabesi oluşturulmuştur. 1909 yılında Abhazca’nın ünlü harflerinin fazlalığı nedeniyle Aleksey Çoçua tarafından 55 harfli yeni bir Abhaz alfabesi oluşturulmuştur ve 1926 yılında Nicholay Marr tarafından Abhazya alfabesi, Latin alfabesine dönüştürülmüştür. 1938’den 1954’e kadar Gürcü alfabesiyle yazılan Abhazca, 1954’ten bu yana 62 harften oluşan ve Kiril alfabesine dayanan yeni alfabesiyle yazılmaktadır.

Abhazya’nın Şehirleri Hangileridir?

Abhazya’nın 7 idari bölgesi ve 8 şehri bulunmaktadır. En önemli şehirleri arasında başta başkent Sohum olmak üzere ülkenin kuzeyinde yer alan Gagra kenti ve Gürcistan sınırında yer alan, 1990’ların başındaki Abhazya Savaşı nedeniyle yöre insanının terk etmesiyle ıssızlaşan bir hayalet şehir konumundaki Tkuarçal’dır. Abhazya’nın en büyük ve kalabalık kenti aynı zamanda ülkenin başkenti olan Sohum’dur.

Abhazya’nın Başkenti Neresidir?

Abhazya’nın başkenti ülkenin Karadeniz kıyılarında bulunan bir liman kenti olan Sohum’dur. 27 kilometrekarelik yüzölçümü ile ülkenin en büyük şehri ünvanına sahip olan Abhazya Sohum 65,439 nüfusuyla en kalabalık şehir ünvanını taşımaktadır.

Sohum Abhazya’nın Neresindedir?

Sohum Abhazya’nın Karadeniz sahil şeridinin neredeyse tam ortasında yer almaktadır. Kuzeyinde Büyük Kafkas Dağları’nın etekleri uzanan Sohum’dan batıya doğru gidildikçe sırasıyla Yeni Afon, Gudauta, Alakhadzi ve Gagra’ya kadar gidilmektedir. Doğusunda ise Oçamçire ve Tkuarçal yer almaktadır.

Abhazya’da Nereler Gezilebilir?

Abhazya’da gezilecek yerler aşağıda listelenmiştir.

  • Novi Afon Manastırı
  • Pitsunda Kilisesi
  • Muk Kilisesi
  • Anakopya Kalesi
  • Samson Çanba Devlet Tiyatrosu
  • Sohum Deniz Feneri
  • Sohum Botanik Bahçesi
  • Cennet Parkı
  • Gagra Sahil Parkı
  • Afon Mağarası
  • Ritsa Gölü
  • Bakirenin Göz Yaşları Şelalesi

Çeşitli tarihi ve turistik yerleri, doğal güzellikleri ve milli parkları ile Abhazya’da gezilecek yerler turistler için birçok seçenek sunmaktadır.

Ritsa Gölü Nerededir?

Ritsa Gölü, Abhazya’nın Kuzeybatısında, Rus sınırına yakın bir bölgede bulunmaktadır. Ritsa Gölü’nün, Abhazya’da 1936 yılında yapılan karayolu ile Karadeniz kıyısındaki Pitsunda kentine doğrudan bağlantısı bulunmaktadır.

Kafkas dağları ile çevrili Ritsa Gölü’nün suyu oldukça berrak ve soğuktur. Altı farklı nehir tarafından beslenen Ritsa Gölü’nü Karadeniz’e bir nehir kolu bağlamaktadır. Ritsa Gölü, Abhazya’nın en derin göllerindendir. 1,49 kilometrekarelik yüzölçümüne sahip Ritsa Gölü’nün en derin noktası 116 metredir. 4,29 metre kıyı uzunluğuna sahip Ritsa Gölü’nün rakımı deniz yüzeyinden 950 metre kadar yüksektedir.

Ritsa Gölü’nün yakınlarında Sovyetler döneminde Joseph Stalin’in ve Leonid Brezhnev’in yazlığı yer almıştır. Ritsa Gölü’nde günümüzde Abhazya Cumhuriyeti Hükümeti’ne ait olan tarihi yapılar bulunmaktadır.

Ritsa Gölü görseli aşağıda verilmiştir.

Ritsa Gölü - Abhazya
Ritsa Gölü - Abhazya

Abhazya’nın Tarihi Nasıldır?

Abhazya tarihi M.Ö. 6. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Abhaz halkı tarihte ilk olarak, M.S. 550 yıllarında hüküm süren I. Justinianus döneminde Hristiyan olduktan sonra Bizans İmparatorluğu’nun Vassalları olarak görülmüştür. 8. yüzyılda bağımsız Abhazya krallığı kurulmuştur. 16. yüzyılda önce Osmanlı Devleti’nin, 19. yüzyılda Rusya’nın ve en son Gürcistan’ın bir parçası haline gelen Abhazya ilk olarak 1921 yılında cumhuriyet statüsüne kavuşmuştur.

1930’da Gürcistan’a bağlı özerk bir cumhuriyet niteliği kazanan Abhazya’daki ayrılıkçılar 1992’de bağımsızlığı elde etmek için Gürcistan merkezi hükümetine karşı isyan çıkarmıştır. Abhazya tarihi, 220.000 civarında Gürcü’nün mülteci konumuna düştüğü, 7000 civarında insanın hayatını kaybettiği savaşla dönüm noktası yaşamıştır. 1994’te Abhazya’nın kontrolünün ayrılıkçılar tarafından ele geçirilmesiyle Abhazya Gürcistan Savaşı son bulmuştur ve Abhazya’nın 1992’de ilan ettiği bağımsızlık uluslararası toplum tarafından tanınmamasına karşın bu tarihten itibaren fiilen gerçekleşmiştir.

Abhazya’nın Bayrağı Nasıldır?

Abhazya bayrağı, 23 Temmuz 1992’de Sohum’da tek taraflı ilan edilen bağımsızlık ile oluşturulmuştur. 1991’de V. Gamgia tarafından tasarlanan ulusal bayrağın zemini, dört adet yeşil ve üç adet beyaz renkli yatay şeritin dönüşümlü olarak sıralanması ile meydana gelmektedir.

Abhazya bayrağının sol üst köşesinde üç çizgi uzunluğunda ve genişliğinin uzunluğuna oranı 0.38 olan kırmızı zeminli bir dikdörtgen bulunmaktadır. Dikdörtgen bölümün içinde ayası görünecek şekilde duran bir sağ el ve elin üstünde yarım daire oluşturacak şekilde konumlandırılmış beş köşeli yedi yıldız yer almaktadır.

Birçok sembolik anlam taşıyan Abhaz bayrağı, sol üst köşesinde bulunan el ile dostlar için hoş geldin anlamı taşırken düşmanlar için geçit olmadığını ifade etmektedir. Elin üzerinde bulunan yedi adet yıldız ise Abhazya’nın yedi tarihi bölgesi olan Abjuva, Bzıp, Guma, Psı-Aybga, Dal-Tzabal, Sadz ve Samırzakan’ı temsil etmektedir. Abhazya bayrağı üzerindeki üç beyaz ve dört yeşil renkten oluşan yatay çizgiler ise Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti ile Kafkas Halkları Konfederasyonu’ndan miras kalan İslam ve Hristiyanlık arasındaki hoşgörüyü temsil etmektedir.

Abhazya bayrağı görseli aşağıda verilmiştir.

Abhazya Bayrağı
Abhazya Bayrağı

Abhazya Ekonomik Yapısı Nasıldır?

Abhazya ekonomisi büyük ölçüde Rusya’ya bağımlıdır. 2011 yılında Abhazya devlet bütçesinin yaklaşık yarısına denk gelen miktar Rusya’dan gelen maddi yardım ile finanse edilmiştir.

Abhazya ekonomisi için en önemli kaynakların başını turizm çekmektedir. 2007 yılında Abhazya’yı ziyaret eden bir milyon turistin çoğunluğunu Ruslar oluşturmuştur. Abhazya’nın küçük yüzölçümüne karşın verimli toprakları ile çay, tütün, şarap ve meyveler dahil olmak üzere bolca yetişen tarım ürünleri, Abhazya ekonomisi adına tarım sektöründe görece bir istikrar yakalanmasına zemin hazırlamıştır.

Abhazya’da ulaşım kara, demir ve hava yoluyla sağlanmaktadır. Sohum Babushara Havalimanı, Sohum’a yaklaşık 20 km uzakta bulunmaktadır ve ülkenin ana havalimanı konumundadır. Abhazya’da demir yolları etkin bir şekilde kullanılmaktadır. 2016 yılı verilerine göre Rusya ile Abhazya arasındaki demiryolu yaklaşık olarak 300 bin civarında yolcu taşımıştır. Abhazya’da Yeni Athos kasabasında 1975’ten bu yana hizmet vermekte olan Yeni Athos Mağara Demiryolu, elektrikli bir yeraltı demiryolu olması bakımından dikkat çekmektedir.

Abhazya Para Birimi Nedir?

Abhazya’da para birimi olarak Abhazya apsarı ve Rus rublesi kullanılmaktadır. Abhazya’da yaygın olarak kullanılan para birimi Rus rublesidir. 1 Rus rublesi yaklaşık olarak 0,18 Türk Lirası’na eşittir.

Abhazya Siyasi Yapısı Nasıldır?

Abhazya siyasi yapısı, yarı başkanlık sistemine sahip bir cumhuriyettir ve ülkenin seçilen ikinci başkanının adı Sergei Bagapş’tır. Bagapş ilk olarak 2004’teki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından iktidara gelmiştir ve 2009’da yapılan bir sonraki seçimde toplam oyların %59,4’ünü alarak yeniden cumhurbaşkanı seçilmiştir. Başkan yardımcısı Alexander Ankvab, eski cumhurbaşkanının 2011’deki ölümünün ardından yeniden seçim yapılana kadar başkan vekili olarak atanmıştır. Ankvab’ın 26 Ağustos 2011’de yapılan seçimleri kazanmış olmasına karşın 2014 devrimi ile yapılan cumhurbaşkanı seçimlerinde Valeri Bganba cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir. 2020 seçimlerinde Aslan Bzhania cumhurbaşkanı olarak seçilmiş ve Ankvab yeniden başbakan görevine getirilmiştir.

Colorado Boulder Üniversitesi tarafından 2010’da yayımlanan bir araştırmaya göre Abhazya politikası ağırlıklı olarak bağımsızlığı destekleyen Abhazya nüfusu tarafından yürütülmekteyken, muhalefet Rusya Federasyonu’na katılmaktan yana bir tavır takınmaktadır. Abhazya’nın Gürcistan ile yeniden birleşmesine ise çok küçük bir grup destek vermektedir. Muhalefet partileri arasında Abhazya Ekonomik Kalkınma Partisi, Abhazya Halk Partisi, Abhazya Sosyal Demokrat Partisi yer alırken ülkenin iktidarındaki parti 2001’de kurulmuş olan Aitaira’dır.

Abhazya Cumhuriyeti Anayasası, Abhazya Cumhuriyeti Yüksek Konseyi tarafından 26 Kasım 1994’te oluşturulmuş ve 3 Ekim 1999 tarihinde yapılan ulusal referandumda kabul edilmiştir.

Abhazya’nın Yönetim Şekli Nedir?

Abhazya’nın yönetim şekli yarı başkanlık sistemli cumhuriyettir. Abhazya’da mevcut yönetim şekli 1999’da yapılan referandum ile geçerlilik kazanmıştır. Abhazya’da yönetim biçiminde yönetme gücü halk tarafından seçilen cumhurbaşkanı ve meclis güven oyuyla göreve gelen hükümet arasında paylaştırılmıştır. Abhazya’da yürütme organını oluşturan hükümet, yasama organına karşı sorumludur. Abhazya’da meclis tarafından yapılan güvenoyu yoklaması ile hükümetin değiştirilmesi mümkündür.

Abhazya’yı Tanıyan Ülkeler Hangileridir?

Abhazya’yı tanıyan ülkeler; Rusya Federasyonu, Nikaragua, Venezuela, Nauru, Vanuatu, Tuvalu, Suriye, Dağlık Karabağ, Transdinyester ve Krayina Sırp Cumhuriyeti’dir.

Türkiye Abhazya’yı Neden Tanımıyor?

Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu Birleşmiş Milletler ülkeleri resmi olarak Abhazya Cumhuriyeti’ni tanımamaktadır. Türkiye’nin Abhazya’yı tanımamasının sebebi; Gürcistan ile geliştirdiği ikili ilişkilere zarar vermek istememesidir.

Abhazya Askeri Gücü Nasıldır?

Abhazya Silahlı Kuvvetleri, resmi olarak 12 Ekim 1992 yılında oluşturulmuştur. Öncelikle bir kara kuvveti olan Abhaz ordusu küçük çaplı deniz ve hava birimlerini içermektedir. İsviçre modeline göre örgütlenen Abhazya Kara Kuvvetleri’nde 3000 ila 5000 arasında aktif personel, 40.000 ila 50.000 arasında yedek personel görev yapmaktadır.

Abhazya’da hiçbir zaman kapsamlı bir uluslararası izleme yapılmadığı için Abhazya Silahlı Kuvvetlerinin envanteri kesin olarak doğrulanamamaktadır. Rus haber ve enformasyon ajansı NOVOSTI, Abhazya Silahlı Kuvvetleri’nin 9 T-72 dahil 59 tank, 92 topçu parçası ve havan kullanan 10.000 kişilik Abhaz Öz Savunma Kuvvetleri ile 122- 152 mm kalibreli birkaç düzine ve 36 farklı tipte zırhlı araca ve RPG-7 roketatardan Konkurs-M tanksavar güdümlü füzelere kadar çok sayıda envantere sahip olduğunu bildirmiştir.

Abhazya Eğitim Sistemi Nasıldır?

Abhazya eğitim sisteminde, 19. yüzyıla kadar az sayıdaki varlıklı ailenin çocukları eğitim için yabancı ülkelere seyahat etmiş, Abhazya’dan gelen gençler eğitimlerini çoğunlukla dini okullarda almışlardır.

Abhazya’da ilk modern eğitim kurumları 19. yüzyılın sonlarında, 20. yüzyılın başlarında kurulmuştur ve 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar hızla büyümüştür. 20. yüzyıl ortalarında Sohum, büyük eğitim kurumlarının ve Abhazya’daki en büyük öğrenci topluluğunun merkezi haline gelmiştir.

Abhazya’nın tüm büyük ilçe merkezlerinde birkaç kolej bulunmaktadır ancak 12 kolej ile kolejlerin çoğunluğu başkentte eğitim vermektedir. Uluslararası değerlendirmeler, bu kolejlerden yılda 1000 ila 1300 arasında gencin eğitim aldığını göstermektedir. Abhazya’nın en büyük okulları arasında gösterilen Abhazya Devlet Üniversitesi, yaklaşık 3300 öğrenciye eğitim veren 8 fakültesiyle 42 bölüme ev sahipliği yapan bir kampüste konumlanmıştır. Abhazya’nın diğer önemli eğitim kurumları Abhaz Çok Sanayi Koleji, Sohum Devlet Koleji, Sohum Sanat Koleji ve Sohum Tıp Fakültesi olarak öne çıkmaktadır.

Abhazya’nın Kültürel Özellikleri Nasıldır?

Abhazya kültürel özellikleri, bünyesinde halk şiiri, şarkı, dans ve müzik türünde çeşitli etnik unsurları barındırması açısından zengin sayılmaktadır. Abhazya’da tarih boyunca aktarılan eski pagan şarkıları, ritüel şarkıları, iş şarkıları, peri masalları, efsaneler, mitler, destanlar ve atasözleri oldukça fazladır. Abhaz türküleri çok sesli melodi ve ilahilerin birleşimi olarak tanımlanabilmektedir.

Çok seslilik, Abhazya kültürü için ayırt edici bir özelliktir. Genellikle bir tenorun başlattığı şarkıya diğer vokaller orijinal melodi etrafında düşük sesle doğaçlama yaparak katılmaktadır. Ninniler ve yas şarkıları dışında kadınların icra ettiği halk türküleri bulunmaktadır.

Abhazya kültüründeki en eski şarkılar, avcılık ve hayvancılık kültürünün izlerini taşımaktadır; daha yenileri Khadzharat Kahba, Saluman Bgazhba gibi belirli halk kahramanları üzerinedir. Abhazya kültürü, yaralıların acısını dindirmek için söylenen popüler bir dizi ritüel şarkıya sahiptir. Geleneksel yas ve dans şarkıları Abhaz kültürünün en etkileyici unsurlarını oluşturmaktadır ve geleneksel düğünlerde ve özel günlerde sıklıkla icra edilmektedir. Abhazya’da geleneksel düğünler, bu özel günler için dans eşliğinde icra edilen şarkılar ile bir tiyatro gösterisi içermektedir.

Abhazya Mutfağı Nasıldır?

Abhazya Mutfağı Nasıldır?
Abhazya Mutfağı Nasıldır?

Abhazya mutfağı, bölgenin tarımsal, iklimsel ve ekonomik etmenlerine göre şekillenmiştir. Abhazlar çoğunlukla çiftçilik ve hayvancılık ile uğraştıkları için temel gıda maddeleri olarak mısır ve süt ürünleri ön plandadır. Geçmişte vahşi av hayvanları ve vahşi doğada yetişen yenilebilir bitkiler Abhazya mutfağında önemli bir yer tutarken artık yemeklerde nadiren kullanılmaktadır.

Hayvansal ürünlerden yana zengin olan Abhazya yemekleri arasında en bilinen yemeklerden biri, Abhazların temel yemekleri olarak tanımlanabilecek mamalyga (abysta) ya da tuz eklenmeden suda kaynatılan mısır unudur. İçerdiği yüksek nişasta oranı, B1 vitamini ve lif içeriği ile mamalyga, Abhazya yemekleri içinde en sağlıklı yiyeceklerden biridir. Koçanı üzerinde taze toplanmış mısır, Abhazya mutfağında bir diğer temel gıda olarak öne çıkmaktadır. Taze peynir (ashvlaguan) ve yerel bir yoğurt türü olan ahartsvy ya da matsoni süt ürünleri arasında temel diyet öğelerini oluşturmaktadır.

Kümes hayvanlarının etleri ile kırmızı etin pişirilmesinde geleneksel olarak büyük parçalar halinde kaynatılması ya da kavrulması ve ızgara yapılması Abhazya mutfağında kullanılan en popüler yöntemlerdendir. Genellikle mamalyga ile servis edilen temel bir sebze yemeği olan akud, terbiyeli fasulyeden yapılmaktadır. Ceviz ise sebze yemeklerinde yaygın olarak kullanılan bir bileşendir.

Ajika ya da Acuka, Abhazya’da olduğu kadar Rusya’da ve yurt dışında oldukça popüler olan geleneksel Abhaz mutfağının en bilinen ürünlerinden biri olarak görülmektedir. Ajika; kokulu, baharatlı, macun benzeri lezzeti ile hemen hemen tüm yemeklere eklenerek kendine özgü bir lezzet katmaktadır. Baharatlı ve böğürtlenli soslar, Abhaz mutfağının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Kirazdan, böğürtlenden ve domatesten yapılan, ajika ve türlü otlar ile lezzetlendirilen bu ürünler mamalyga ve et ile servis edilmektedir.

Abhazya’nın Mimari Yapısı Nasıldır?

Abhazya mimarisi, yoğun olarak Sovyet mimarisinin etkisinde kalmıştır. Abhazya’nın en ünlü mimari yapıları arasında Psirtskha Tren İstasyonu, Sohum Katedrali, tarihi Shervashidze Sarayı, Abhazya Dolmenleri, tarihi Besleti Köprüsü ve Sohum Botanik Bahçesi gibi yapılar ön plana çıkmaktadır. Abhazya’da Psirtskha Tren İstasyonu, artık aktif olarak kullanılmamaktadır; ancak mimarisi ve çevresindeki doğal güzellikler ile ziyaretçi çekmektedir. Sovyet mimarisinden derin izler taşıyan Psirtskha Tren İstasyonu, Yeni Athos kentine oldukça yakındır.

Sohum Katedrali, 1909 - 1915 yılları arasında Neo- Bizans tarzında inşa edilmiştir. Aziz Nicholas adına kutsanan Sohum Katedrali, halk arasında Yunan Nicholas Kilisesi olarak anılmaktadır. Sovyet dönemi boyunca özerk Abhazya topraklarında işleyen birkaç kiliseden biri olarak ön plana çıkan Sohum Katedrali, Gürcü hükümeti açısından Gürcistan’ın işgal altındaki topraklarında bulunan kültürel miras öğelerinden biri olarak anılmaktadır.

Sohum Botanik Bahçesi, Kafkasya bölgesindeki en eski botanik bahçelerinden biri olarak öne çıkmaktadır. 1840 yılında Nikolay Raevsky tarafından kurulan botanik bahçesi, 1853- 1855 ve 1877- 1878 yılları arasındaki Rus- Türk savaşı sırasında harap olmuştur. 1894’te restorasyonuna başlanan Sohum Botanik Bahçesi, Sovyet yönetimi sırasında Bilimler Akademisi’nin botanik araştırma enstitüsüne dönüştürülmüştür; ancak 1992- 1993 yılları arasındaki Gürcü- Abhaz savaşı sırasında büyük zarar görmüştür.

Psirtskha Tren İstasyonu görseli aşağıda verilmiştir.

Psirtskha Tren İstasyonu - Abhazya
Psirtskha Tren İstasyonu - Abhazya

Abhazya’nın Geleneksel Kıyafetleri Nasıldır?

Abhazya geleneksel kıyafetleri, günlük giyim, bayramlık kıyafetler ve ritüel kıyafetleri olarak farklı kategorilere ayrılmaktadır. Geleneksel olarak pantolon, yakası düğmeli bir gömlek ve bir çift ham deri ayakkabı ya da özel günler için tasarlanmış keçi derisinden ayakkabılarla giyilen Chokha, erkek giyiminde geçmişten günümüze kadar varlığını devam ettirmiştir.

Baldırların üzerine keçe, dizlerin üzerine de dizlik giymek Abhazya’da geleneksel giyim tarzıdır. Abhazya’da geleneksel başlık olarak kendine özgü bir şekli olan bashlyk giyilmektedir. Abhazya’da geleneksel kadın giysisi; kısa veya uzun tunik bir ceket, bir gömlek, iki jüpon, bir pantolon ve bir şapka ya da başörtüsü gibi birkaç temel öğeden oluşmaktadır. Kısa tunik ceket genellikle ev yapımı çuha ya da kadifeden imal edilmektedir, giyenin göğüs bölgesine sıkıca oturmakta ve belin altında genişlemektedir.

Abhazya kültüründe Alabasha adı verilen, metal ayaklı ve üstte kancası bulunan sert bir ahşap asa, geleneksel görünümün sembolik bir unsurudur. Abhazya’da yaşlı birinin asasını yere saplayıp üzerine yaslanması, o kişinin bir konuşma yapmak üzere olduğu anlamına gelmektedir.

Abhazya geleneksel kıyafetleri aşağıda gösterilmiştir.

Abhazya Geleneksel Kıyafetleri
Abhazya Geleneksel Kıyafetleri

Abhazya’da Hangi Dinlere İnanılır?

Abhazya dini çeşitliliğe sahip bir devlettir. Abhazya’da çoğunlukla Ortodoks Hristiyanlığına inanılmakla birlikte İslam ve Abhaz neopaganizmi Abhazya’daki diğer önemli dinler arasında yer almaktadır. Abhazya ve Gürcistan anayasalarına göre tüm dinlerin mensupları kanun önünde eşit haklara sahiptir.

Abhazya’da %60 oran ile Ortodoks Hristiyanlığı en çok mensuba sahip din olarak öne çıkarken, İslam %16 ile ikinci sırada, Abhaz neopaganizmi %8 ile üçüncü sırada bulunmaktadır. Abhazya’da %8’lik bir azınlık hiçbir dine inanmamaktadır.

Abhazya’nın Sembolleri Nelerdir?

Abhazya’nın sembolleri aşağıda listelenmiştir.

  • 7 sayısı
  • Yıldız
  • Beyaz el

Abhazya’ya Nasıl Gidilir?

Abhazya’ya kara ve hava yolu ile ulaşmak mümkündür; ancak Abhazya ve Gürcistan arasındaki siyasi gerilimler nedeniyle Gürcistan’dan Abhazya’ya geçiş, kara yolu geçişlerinde problem olmaktadır.

Abhazya’ya hava yolu kullanılarak Rusya üzerinden ulaşılması tercih edilmektedir. Abhazya’ya gitmek isteyen T.C. vatandaşlarının Abhazya vizesi ile birlikte çift girişli Rusya vizesi almaları gerekmektedir.

Utku Urfa Yazan: Utku Urfa

Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.

Paylaş: